Veloland Zwitserland
|
2-8-3-9-2! Neen, geen code maar een lus op het nationale fietsroutenetwerk. Langs Rijn en Aare, van noord naar zuid om te eindigen met de meren. Zo omschrijven we in één zin vier Velolandroutes die het oostelijk deel van Zwitserland omsluiten.
|
De route
In 1998 ontpopt Zwitserland zich tot Veloland Schweiz en staat vanaf dan volledig in het teken van het fietsen. In 2008 breidt dit uit met wandelen, mountainbiken, kanoën en skaten onder vorm van het project SchweizMobil. Veloland Schweiz omvat 3300 km nationale en ca. 3000 km regionale fietsroutes. Alle kantonale toeristische diensten, de Zwitserse spoorwegen, fietsverenigingen en de fietsenhandel inclusief de bijhorende reclamewereld hebben zich gevonden in dit project en bieden een ruim pakket aan het fietsen aangepaste diensten aan. Sinds 2017 verzorgt de reisorganisatie Eurotrek voor Veloland Schweiz de meerdaagse georganiseerde fiets- en wandelreizen en de daarbij horende diensten zoals bagagevervoer e.d. Het nationale fietsnet bestaat uit 9 doorgaande bewegwijzerde fietsroutes die het ganse land doorklieven. De Rijn-Route (2) is een 430 km lange route die het oosten van Zwitserland in een grote boog omsluit waarbij deze de Rijn volgt van zijn oorsprong in de bergen tot in Basel. De Aare-Route (8) volgt 305 km lang de Aare van de Gletschersee op de Grimselpass tot de monding in de Rijn nabij Koblenz. De 365 km lange Noord-Zuid-Route (3) loopt vanuit de Jura, via het Middelland en de Zentralschweiz over de Alpen naar Chiasso in het kanton Tessin, bekend om zijn internationale treinverbindingen tussen Noord- en Zuid-Europa. Met 505 km is de Meren-Route (9) de langste route. Zij dwarst het zogenaamde postkaartenzwitserland en rijgt daarbij maar liefst dertien meren aan elkaar. Wij combineren deze vier tot een meerdaagse fietslus door noordoost Zwitserland. Verder zijn er nog de Rhône-Route (1), de Alpenpanorama-Route (4), Mittelland-Route (5), Graubünden-Route (6) en de Jura-Route (7).
In 1998 ontpopt Zwitserland zich tot Veloland Schweiz en staat vanaf dan volledig in het teken van het fietsen. In 2008 breidt dit uit met wandelen, mountainbiken, kanoën en skaten onder vorm van het project SchweizMobil. Veloland Schweiz omvat 3300 km nationale en ca. 3000 km regionale fietsroutes. Alle kantonale toeristische diensten, de Zwitserse spoorwegen, fietsverenigingen en de fietsenhandel inclusief de bijhorende reclamewereld hebben zich gevonden in dit project en bieden een ruim pakket aan het fietsen aangepaste diensten aan. Sinds 2017 verzorgt de reisorganisatie Eurotrek voor Veloland Schweiz de meerdaagse georganiseerde fiets- en wandelreizen en de daarbij horende diensten zoals bagagevervoer e.d. Het nationale fietsnet bestaat uit 9 doorgaande bewegwijzerde fietsroutes die het ganse land doorklieven. De Rijn-Route (2) is een 430 km lange route die het oosten van Zwitserland in een grote boog omsluit waarbij deze de Rijn volgt van zijn oorsprong in de bergen tot in Basel. De Aare-Route (8) volgt 305 km lang de Aare van de Gletschersee op de Grimselpass tot de monding in de Rijn nabij Koblenz. De 365 km lange Noord-Zuid-Route (3) loopt vanuit de Jura, via het Middelland en de Zentralschweiz over de Alpen naar Chiasso in het kanton Tessin, bekend om zijn internationale treinverbindingen tussen Noord- en Zuid-Europa. Met 505 km is de Meren-Route (9) de langste route. Zij dwarst het zogenaamde postkaartenzwitserland en rijgt daarbij maar liefst dertien meren aan elkaar. Wij combineren deze vier tot een meerdaagse fietslus door noordoost Zwitserland. Verder zijn er nog de Rhône-Route (1), de Alpenpanorama-Route (4), Mittelland-Route (5), Graubünden-Route (6) en de Jura-Route (7).
Vierwoudstedenmeer
Flirten met de grens
Als vertrekpunt kiezen we voor Kreuzlingen, dat enkel door een grensovergang overloopt in het Duitse Konstanz. Bedoeling was met de trein aan te reizen naar Konstanz via Köln tegen een voordelige prijs. Maar door vernieling van de sporen in het Zwarte Woud vanwege een aardverschuiving viel onze laatste treinverbinding uit. Twee extra overstappen vonden we te omstandig en besloten we toch maar met de auto aan te reizen. Kreuzlingen ligt aan het einde van de Bodensee, daar waar de Rijn over een drietal kilometer van de Bodensee in de Untersee loopt. De Rijn-Route (2) volgt de Zwitserse oever van dit meer, de overkant is Duits. Op drie eigenaardige kronkels na vormt de Rijn de grens met Duitsland. Stein am Rhein ligt in de eerste uitstulping, aan de meest westelijke punt van het meer. We steken de brug over naar het historische stadscentrum met zijn rijkelijk van gevelschilderingen voorziene vakwerkhuizen. In een pand in de hoofdstraat ligt het Lindwurm-museum, een confrontatie met het leven rond 1850. Via de stadspoort verlaten we het stadje.
Als vertrekpunt kiezen we voor Kreuzlingen, dat enkel door een grensovergang overloopt in het Duitse Konstanz. Bedoeling was met de trein aan te reizen naar Konstanz via Köln tegen een voordelige prijs. Maar door vernieling van de sporen in het Zwarte Woud vanwege een aardverschuiving viel onze laatste treinverbinding uit. Twee extra overstappen vonden we te omstandig en besloten we toch maar met de auto aan te reizen. Kreuzlingen ligt aan het einde van de Bodensee, daar waar de Rijn over een drietal kilometer van de Bodensee in de Untersee loopt. De Rijn-Route (2) volgt de Zwitserse oever van dit meer, de overkant is Duits. Op drie eigenaardige kronkels na vormt de Rijn de grens met Duitsland. Stein am Rhein ligt in de eerste uitstulping, aan de meest westelijke punt van het meer. We steken de brug over naar het historische stadscentrum met zijn rijkelijk van gevelschilderingen voorziene vakwerkhuizen. In een pand in de hoofdstraat ligt het Lindwurm-museum, een confrontatie met het leven rond 1850. Via de stadspoort verlaten we het stadje.
Tot Schaffhausen blijven we op de rechteroever. Er ontwikkelen zich buien boven ons. Een beboste heuvel voor ons vormt niet allen de grens tussen de twee landen, maar ook van zon en regen. Gelukkig is er die schuilhut met bankjes omheen een boomstronktafel onder het afdakje. Een vast concept op onze fietsreizen is een met thee gevulde thermosfles meenemen om ten volle te profiteren van het ideale rustplekje … of een noodgedwongen zoals in dit geval. Een theekan en regenbui later fietsen we verder op Duits grondgebied. Een met hout overwelfde Rijnbrug met tolhuis geeft toegang tot het Zwitserse Diessenhofen. Plots fietsen we op een grindweg een openstaande grensslagboom voorbij, ernaast een geel schild met zwarte Duitse adelaar, de Duitse enclave Büsingen. In het historische centrum van Schaffhausen, opnieuw Zwitserland, is het heerlijk kuieren door de smalle straatjes en pleintjes. De burcht, de kathedraal en het Romaanse Allerheiligenklooster met kloostergang en kruidentuin zijn pronkstukken uit een rijk verleden. Ook hier weer prachtig geschilderde voorgevels.
Rijnwaterval
Schaffhausen is vooral bekend om zijn ‘Rheinfall’. Daarvoor gaan we terug naar de linkeroever, een grindpad omhoog naar het kasteel Laufen waar de grootste waterval van Europa naar beneden dondert. Over een breedte van 150 m en een hoogte van 23 meter stort een enorme watermassa zich al 16000 jaar naar beneden. We hebben geluk, het natuurfenomeen krijgt extra luister door een ander natuurverschijnsel. Een regenboog gevormd door het opspringende water en de invallende ochtendzon. In het midden van de waterval staat een statige rots die toegankelijk is met een bootje. De Rijn zoekt zijn weg dan verder doorheen ruwe rotsformaties. Wij gaan over de heuvels heen om daarna terug de rivier op te zoeken. We delen het fietspad door de vallei samen met spoorweg en verkeersweg tot de monding van de Aare in de Rijn.
Schaffhausen is vooral bekend om zijn ‘Rheinfall’. Daarvoor gaan we terug naar de linkeroever, een grindpad omhoog naar het kasteel Laufen waar de grootste waterval van Europa naar beneden dondert. Over een breedte van 150 m en een hoogte van 23 meter stort een enorme watermassa zich al 16000 jaar naar beneden. We hebben geluk, het natuurfenomeen krijgt extra luister door een ander natuurverschijnsel. Een regenboog gevormd door het opspringende water en de invallende ochtendzon. In het midden van de waterval staat een statige rots die toegankelijk is met een bootje. De Rijn zoekt zijn weg dan verder doorheen ruwe rotsformaties. Wij gaan over de heuvels heen om daarna terug de rivier op te zoeken. We delen het fietspad door de vallei samen met spoorweg en verkeersweg tot de monding van de Aare in de Rijn.
De stadsbeek
Wat een contrast met de Rijn. De Aare-Route (8) loopt bovenop de dijk van de rivier. Vogelspotters al over de oevers, honderden watervogels bevolken de Aaredelta. Meeuwen, ganzen, zwanen, eenden in alle kleuren en aasscholvers kunnen wij op oog herkennen. Op de twee observatieplatformen van een houten uitkijktoren staan de specifieke foto’s en namen van wel vijftig verschillende vogels. We overnachten in Brugg. We hebben het geluk om het Bahnpark te bezoeken waar historische stoom-, elektro- en dieseltreinen gerenoveerd worden door een groep vrijwilligers.
Wat een contrast met de Rijn. De Aare-Route (8) loopt bovenop de dijk van de rivier. Vogelspotters al over de oevers, honderden watervogels bevolken de Aaredelta. Meeuwen, ganzen, zwanen, eenden in alle kleuren en aasscholvers kunnen wij op oog herkennen. Op de twee observatieplatformen van een houten uitkijktoren staan de specifieke foto’s en namen van wel vijftig verschillende vogels. We overnachten in Brugg. We hebben het geluk om het Bahnpark te bezoeken waar historische stoom-, elektro- en dieseltreinen gerenoveerd worden door een groep vrijwilligers.
Sonja is een beetje verrast van de eerste twee dagen. Ze had een ander beeld van Zwitserland, ze vergelijkt onze eerste etappes met ons Ardennenlandschap. Onze derde etappe start veelbelovend. We fietsen door de Aare-auen, een waterrijk natuurlandschap. “Auen” staan voor vochtige grasvelden, moeras, beemden en vijverlandschappen. Deze reiken tot het stadje Aarau, waar we de Aare-Route inruilen voor de Noord-Zuid-Route (3). Deze gaat door de stadspoort omhoog naar het centrum. We maken een lusje door de oude stadskern met zijn waterkanaaltjes. De talrijke 16de eeuwse dakhemels, de beschilderde onderzijden van de overstekende daken, staan representatief voor de toenmalige uitbreiding van de stad.
Een fietspad langs de Stadtbach (stadsbeek) leidt ons de stad uit. We fietsen nu langs het riviertje de Suhre, dat een zuidelijk richting aanhoudt. Het duurt niet lang of besneeuwde bergtoppen vullen de horizon. Dat lijkt er al meer op, hoor ik Sonja zeggen. Sursee en Sempach, een middeleeuws ommuurd stadje met een leuke hoofdstraat van vakwerkhuizen, omsluiten het Sempachermeer.
Het pijnpunt
De slag bij Sempach in 1386 was de reden voor de bouw van de 870 meter lange Museggmuur die de noordzijde van Luzern moest afschermen. Deze verdedigingsmuur telde tien torens waarvan er nog negen resten. Eentje niet door oorlog vernield, maar afgebroken om praktische redenen. Tijdens de bouw verloor de muur al zijn nut als bescherming maar werd als prestigeproject wel verder afgewerkt. Het is het eerste van een resem monumenten die we tegenkomen als we via het fietspad langs de rivier de Reuss de stad naderen. Luzern ligt aan het Vierwoudstedenmeer, een meer dat enerzijds door zijn superbe bergpanorama en anderzijds zijn sterk vertakte vorm een fjordachtige indruk geeft.
De slag bij Sempach in 1386 was de reden voor de bouw van de 870 meter lange Museggmuur die de noordzijde van Luzern moest afschermen. Deze verdedigingsmuur telde tien torens waarvan er nog negen resten. Eentje niet door oorlog vernield, maar afgebroken om praktische redenen. Tijdens de bouw verloor de muur al zijn nut als bescherming maar werd als prestigeproject wel verder afgewerkt. Het is het eerste van een resem monumenten die we tegenkomen als we via het fietspad langs de rivier de Reuss de stad naderen. Luzern ligt aan het Vierwoudstedenmeer, een meer dat enerzijds door zijn superbe bergpanorama en anderzijds zijn sterk vertakte vorm een fjordachtige indruk geeft.
Vierwoudstedenmeer
Ons oog valt onmiddellijk op de twee overdekte houten bruggen over de rivier net voor de aansluiting met het meer. Oorspronkelijk waren het er drie, maar de Hofbrücke werd in de 19de E afgebroken. De eerste die we tegenkomen is de Spreuerbrücke. De balken die het zadeldak ondersteunen zijn opgevuld met driehoekige beschilderde houtpanelen die de dodendans, la dance macabre, voorstellen. Het danse-macabre-thema lijkt in de middeleeuwen te zijn ontstaan als gevolg van het uitbreken van de pest, de zwarte dood. De Kapellbrücke is de oudste overdekte houten brug van Europa. Ze werd in 1365 als weergang gebouwd en verbindt de oude met de nieuwe stad. Ook hier vinden we driehoekige beschilderde houtpanelen terug. Zij beelden de belangrijkste Zwitserse gebeurtenissen uit. De achthoekige toren langs de brug is nog ietsje ouder en fungeerde als wachttoren, stadsarchief en schatkamer, maar in lugubere tijden ook als kerker en folterkamer.
Luzern is een stad van pleinen en kerken. Twee kerken die een bezoek waard zijn bevinden zich in de nieuwe stad. De vroeg gotische Franciscanenkerk heeft eveneens een link met de slag bij Sempach. De veroverde vaandels kregen een plaats aan de zijwanden boven de bogen van het middenschip opgehangen. Wanneer de vaandels door de tand des tijds verbleken en verslijten, vervangen ze deze door geverfde kopieën. Daar tegenover staat de kleurrijke 17de eeuwse barokke Jezuïetenkerk. Historische, met fresco's beschilderde huizen sieren de pleinen in de oude binnenstad. We volgen de stormloop aan Aziatische toeristen door de smalle straten naar de Gletschergarten voor een blik op één der bekendste gedenktekens van Zwitserland, de stervende leeuw. De in de rotswand gebeeldhouwde stervende leeuw brengt hulde aan de 786 soldaten van de Zwitserse wacht die het leven lieten in het Parc des Tuilerien in Parijs bij de verdediging van de Franse koning Louis XVI tijdens de Franse revolutie, toen Zwitserland nog onder Frans bewind stond. Marc Twain omschreef de stervende leeuw als het treurigste en meest ontroerende stuk steen ter wereld. De oprichting ervan moest wachten tot de afscheiding van Zwitserland van het republikeinse Frankrijk.
Het postkaartenland
De Noord-Zuid-Route (3) trekt verder naar het zuiden, de hoge bergen in. Wij gaan over op de Meren-Route (9) die naar het oosten voor die bergen doorloopt. Deze is met 504 km de langste van alle nationale routes. Ze verloopt dwars door het zogenaamde postkaartenzwiserland van het Meer van Genève naar de Bodensee, met daartussen als een parelketting aan elkaar geregen een resem meren. In een groene strook bos tussen de rivier Reuss en de autoweg gaat het van het Vierwoudstedenmeer naar de Zugersee. Ons etappe eindigt vandaag aan de Ägerisee. Om daar te geraken fietsen we over een grindweg door een bos, tegen de stroming van een bergrivier in. Alsmaar hogerop tot bij de ticketshop om een grot te bezichtigen. Fietsers mogen volgens het wegwijzertje rechts voorbij de hut, doorheen een hekje. Nu gaat het in één ruk over de waterscheiding in het Ägeridal. Het steilstuk vindt zijn einde op de weg naar de Ägerisee.
We arriveren vroeg in ons hotel en maken tijd voor het gebruik van de sauna vooraleer we aan tafel gaan met zicht op het meer. Een fontein spuit een waterstraal meters de lucht in. Op het einde van onze maaltijd worden we vergast op een muzikaal waterlichtspel. Een spektakel dat iedere avond na zonsondergang plaatsvindt.
De Noord-Zuid-Route (3) trekt verder naar het zuiden, de hoge bergen in. Wij gaan over op de Meren-Route (9) die naar het oosten voor die bergen doorloopt. Deze is met 504 km de langste van alle nationale routes. Ze verloopt dwars door het zogenaamde postkaartenzwiserland van het Meer van Genève naar de Bodensee, met daartussen als een parelketting aan elkaar geregen een resem meren. In een groene strook bos tussen de rivier Reuss en de autoweg gaat het van het Vierwoudstedenmeer naar de Zugersee. Ons etappe eindigt vandaag aan de Ägerisee. Om daar te geraken fietsen we over een grindweg door een bos, tegen de stroming van een bergrivier in. Alsmaar hogerop tot bij de ticketshop om een grot te bezichtigen. Fietsers mogen volgens het wegwijzertje rechts voorbij de hut, doorheen een hekje. Nu gaat het in één ruk over de waterscheiding in het Ägeridal. Het steilstuk vindt zijn einde op de weg naar de Ägerisee.
We arriveren vroeg in ons hotel en maken tijd voor het gebruik van de sauna vooraleer we aan tafel gaan met zicht op het meer. Een fontein spuit een waterstraal meters de lucht in. Op het einde van onze maaltijd worden we vergast op een muzikaal waterlichtspel. Een spektakel dat iedere avond na zonsondergang plaatsvindt.
Wat volgt is het Zwitserland à la carte. Van de ene vallei in de andere, door een glooiend almenlandschap. Op onze weg ligt het kloosterdorp Einsiedeln, het belangrijkste Mariabedevaartsoord van Zwitserland. Ontelbare pelgrims brengen een bezoek aan de Zwarte Madonna in de barokke kloostergebouwen. Daarbij drinken vele pelgrims aan het water van de bron ‘Frauenbrunnen’ op het plein tussen abdij en dorp. De talrijke pelgrimsherbergen uit het verleden zijn nu hotels voor vakantiegasten en pelgrims.
Even later dwarsen we de Sihlsee over een kilometer lange brug. Onverwacht gaat het verschrikkelijk steil omhoog. Zeker 20% om na een bocht over de top het meest fantastische dieptezicht van onze reis te beleven. Zeshonderd meter lager ligt de 42 km lange Zürichsee met aan het eind de stad Zürich. Beneden ons een landtong verlengd met de brug naar de rozenstad Rapperswil, met erlangs de langste houten voetgangersbrug van Zwitserland. Kasteel en kerk steken boven de stad uit waar tijdens de zomer 15000 rozen het stadscentrum sieren.
Op de taalgrens
We draaien terug naar de bergen en fietsen over de vlakte tussen Zürichsee en Walensee. In de weiden grazen koeien en … ooievaars. In een trechter fietsen we richting een rotsdoorbraak. Tussen de steile rotswanden van de Churfirsten en het Sardonagebied ligt de Walensee. Deze is genoemd naar de toenmalige taalgrens tussen de Reto-Romanen en de Alemannen. Walen is een verbastering van welschen, dat duidt naar de benaming naar de bewoners van Franstalig Zwitserland. De Germanen noemden alle mensen die Latijn, Oud-Frans of Keltisch praatten "Walen". “Die Welsche Schweiz” is de Duitse benaming voor het Romaanse deel van Zwitserland, zoals Wallonië, afgeleid van Waals, stond voor het Romaanse gedeelte in het huidige België. Tunnel in, tunnel uit, een rotswand omhoog, steil naar beneden terug naar het meer, zo omschrijven we in het kort de passage van het meer. We vervolgen onze weg door het dal van de Seez, één van de twee rivieren die het meer voeden.
We draaien terug naar de bergen en fietsen over de vlakte tussen Zürichsee en Walensee. In de weiden grazen koeien en … ooievaars. In een trechter fietsen we richting een rotsdoorbraak. Tussen de steile rotswanden van de Churfirsten en het Sardonagebied ligt de Walensee. Deze is genoemd naar de toenmalige taalgrens tussen de Reto-Romanen en de Alemannen. Walen is een verbastering van welschen, dat duidt naar de benaming naar de bewoners van Franstalig Zwitserland. De Germanen noemden alle mensen die Latijn, Oud-Frans of Keltisch praatten "Walen". “Die Welsche Schweiz” is de Duitse benaming voor het Romaanse deel van Zwitserland, zoals Wallonië, afgeleid van Waals, stond voor het Romaanse gedeelte in het huidige België. Tunnel in, tunnel uit, een rotswand omhoog, steil naar beneden terug naar het meer, zo omschrijven we in het kort de passage van het meer. We vervolgen onze weg door het dal van de Seez, één van de twee rivieren die het meer voeden.
In Sargans wisselen we haast zonder niveauonderscheid naar de bredere vallei van de Rijn. Het fietspad loopt boven op de Rijndijk, links van ons de E43 en rechts de rivier. De Meren-Route (9) en de Rijn-Route (2) lopen samen op de linkeroever. Aan de overkant lijkt het rustiger fietsen. Eerst als we het kasteel aan de overkant zien hebben we door dat de Rijn de grens vormt met Liechtenstein. We hebben de keuze? Verder langs de Rijn en de autoweg of het rustiger verloop van de Meren-Route aan de rand van de immer breder wordende vallei. We kiezen voor de tweede optie en al snel staan we voor het beschermd dorpszicht van Werdenberg met middeleeuws houtbouwvakwerk en kasteel. Altstätten is ons etappedoel vandaag. De Meren-Route draait eerst rond het centrum om dan de mooie hoofdstraat met zijn pastelkleurige van arcades voorziene vakwerkhuizen aan te doen.
de Rijnvallei
Grenzeloze kunst
Even fietsen we langs de Rijn op Oostenrijks grondgebied. Om dan de Zwitserse Bodensee-oever op te zoeken. We fietsen door de uiterwaarden van de Rijndelta, gevormd door de oude Rijn. De route langs de kust van de Bodensee bij mooi weer is even onwezenlijk als de zeppelin die aan de andere kant boven de Duitse oever vliegt.
Even fietsen we langs de Rijn op Oostenrijks grondgebied. Om dan de Zwitserse Bodensee-oever op te zoeken. We fietsen door de uiterwaarden van de Rijndelta, gevormd door de oude Rijn. De route langs de kust van de Bodensee bij mooi weer is even onwezenlijk als de zeppelin die aan de andere kant boven de Duitse oever vliegt.
Arbon
Apart is de kunstgrens die Zwitserland van Duitsland scheidt. Waar de fietser of voetganger zonder boe of bah zomaar de grens kan oversteken, terwijl enkele straten verder de auto’s onder strikte controle moeten passeren. Zoals kunst geen grenzen kent, kan de fietser in Zwitserland grenzeloos de grens overschrijden.
Bodensee
Praktisch
ROUTE:
517 km in 7 etappen
ETAPPES:
Kreuzlingen - Schaffhausen (55 km)
Schaffhausen - Brugg (85 km)
Brugg - Lüzern (79 km)
Lüzern – Unterägeri (47 km)
Unterägeri - Weesen (87 km)
Weesen - Altstätten (84 km)
Altstätten - Kreuzlingen (80 km)
GPS-TRACKS:
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000901/fietsroute/zwitserland-1-kreuzlingen-schaffhausen-55-km
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000902/fietsroute/zwitserland-2-schaffheusen-brugg-84-5-km
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000903/fietsroute/zwitserland-3-brugg-luzern-79-km
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000904/fietsroute/zwitserland-4-luzern-unterageri-47-km
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000905/fietsroute/zwitserland-5-unterageri-weesen-87-km
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000906/fietsroute/zwitserland-6-weesen-altstatten-84-km
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000907/fietsroute/zwitserland-7-altstatten-kreuzlingen-80-km
BEWEGWIJZERING: bewegwijzeringen van de Zwitserse nationale routes
FIETSGIDS: Gesamtführer Veloland Schweiz uitgegeven door Werd Verlag
INFORMATIE: www.schweizmobil.ch/de/veloland.html; www.myswitzerland.com,
FIETSREISORGANISATOR: www.eurotrek.ch
LOGIES:
Wij logeerden in:
Hotel Plaza; Löwenstrasse 23, 8280 Kreuzlingen, Zwitserland, www.hotelplaza.ch
Hotel Hohberg; Schweizersbildstrasse 20, 8207 Schaffhausen, Zwitserland, www.hotel-hohberg.ch
Güterhof; Freier Platz 10, 8200 Schaffhausen, Zwitserland, www.gueterhof.ch
Hotel Rotes Haus; Hauptstrasse 7, 5200 Brugg, Zwitserland, www.roteshausbrugg.ch
Hotel Ibis Style; Friedenstrasse 8, 6004 Luzern, Zwitserland, www.ibis.com
Hotel Freihof; Zugerstrasse 44, 6314 Unterägeri, Zwitserland, www.freihof-aegeri.ch
Hotel Schwert; Hauptstrasse 23, 8872 Weesen, Zwitserland, www.parkhotelschwert.ch
Hotel Sonne; Kugelgasse 2, 9450 Altstätten, Zwitserland, www.sonne-altstaetten.ch
ROUTE:
517 km in 7 etappen
ETAPPES:
Kreuzlingen - Schaffhausen (55 km)
Schaffhausen - Brugg (85 km)
Brugg - Lüzern (79 km)
Lüzern – Unterägeri (47 km)
Unterägeri - Weesen (87 km)
Weesen - Altstätten (84 km)
Altstätten - Kreuzlingen (80 km)
GPS-TRACKS:
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000901/fietsroute/zwitserland-1-kreuzlingen-schaffhausen-55-km
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000902/fietsroute/zwitserland-2-schaffheusen-brugg-84-5-km
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000903/fietsroute/zwitserland-3-brugg-luzern-79-km
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000904/fietsroute/zwitserland-4-luzern-unterageri-47-km
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000905/fietsroute/zwitserland-5-unterageri-weesen-87-km
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000906/fietsroute/zwitserland-6-weesen-altstatten-84-km
www.routeyou.com/nl-ch/route/view/5000907/fietsroute/zwitserland-7-altstatten-kreuzlingen-80-km
BEWEGWIJZERING: bewegwijzeringen van de Zwitserse nationale routes
FIETSGIDS: Gesamtführer Veloland Schweiz uitgegeven door Werd Verlag
INFORMATIE: www.schweizmobil.ch/de/veloland.html; www.myswitzerland.com,
FIETSREISORGANISATOR: www.eurotrek.ch
LOGIES:
Wij logeerden in:
Hotel Plaza; Löwenstrasse 23, 8280 Kreuzlingen, Zwitserland, www.hotelplaza.ch
Hotel Hohberg; Schweizersbildstrasse 20, 8207 Schaffhausen, Zwitserland, www.hotel-hohberg.ch
Güterhof; Freier Platz 10, 8200 Schaffhausen, Zwitserland, www.gueterhof.ch
Hotel Rotes Haus; Hauptstrasse 7, 5200 Brugg, Zwitserland, www.roteshausbrugg.ch
Hotel Ibis Style; Friedenstrasse 8, 6004 Luzern, Zwitserland, www.ibis.com
Hotel Freihof; Zugerstrasse 44, 6314 Unterägeri, Zwitserland, www.freihof-aegeri.ch
Hotel Schwert; Hauptstrasse 23, 8872 Weesen, Zwitserland, www.parkhotelschwert.ch
Hotel Sonne; Kugelgasse 2, 9450 Altstätten, Zwitserland, www.sonne-altstaetten.ch
