Van Brussel naar Berlijn en terug
Het idee?
Berlijn is de stad van de Duitse hereniging, Brussel is de hoofdstad van de Europese eenheid. De Berlijnse Muur maakte deel uit van het IJzeren Gordijn, dat van 1961 tot 1989 Duitsland in twee deelde en Europa opdeelde in en west en oost. Talloze mensen lieten het leven bij vluchtpogingen van oost naar west. De val van de Berlijnse Muur op 9 november 1989 zette het herenigingsproces van Duitsland in. Op 3 oktober 1990 was de officiële samensmelting van Oost- (DDR) en West-Duitsland (BRD) in de huidige Bondsrepubliek Duitsland een feit. Het Brandenburgse Tor in Berlijn is het symbool van de Duitse eenheid. In Brussel, het hart van het eengemaakte Europa, stond de triomfboog van het Jubelpark op de 25-jarige jubileumviering van de hereniging in het middelpunt van de feestelijkheden. Het Jubelpark of Parc du Cinquantenaire is naar aanleiding van de vijftigste verjaardag van de onafhankelijk van België in 1880 aangelegd. Een enorme triomfboog zou de grandeur van België en zijn vorst, Leopold II, benadrukken. De triomfboog geraakte door bouwperikelen echter pas 25 jaar later klaar, in 1905. Ik weet nog goed, onze eerste echte fietstrekking 25 jaar terug ging naar Kassel, destijds het middelpunt van Europa. In die vijfentwintig jaren zijn we vaak naar onze Duitse oosterburen getrokken om te fietsen maar ook om te wandelen. Die 25 jaar verbondenheid, ons zilveren jubileum vieren we met een nieuwe fietsgids van Brussel naar Berlijn. Start- en aankomstpunt lagen voor de hand, van de ene triomfboog naar de andere. Maar een geschikt thema is andere koek. Oorlogsgeschiedenis lag uiteraard voor de hand, maar 2600 km in het teken van oorlog fietsen? Bij momenten speelt de natuur een grote rol, dan eens een stad, een monument, een bezienswaardigheid, een museum. Eigenlijk houden we halt voor wat moois, iets bizars, het onwetende, het niet verwachte. In feite laat zich alles wat we willen zien vertalen naar kunst en cultuur. Kastelen, kerken, torens, monumenten, muziek, steden, industrie, infrastructuur, arbeidswijken, skylines, pleinen, bruggen, dammen, kanalen, rivieren, bouwstijlen, gedichten, sages, anekdotes, … alles andere dan het gewone … wat dat ook moge zijn.
Berlijn is de stad van de Duitse hereniging, Brussel is de hoofdstad van de Europese eenheid. De Berlijnse Muur maakte deel uit van het IJzeren Gordijn, dat van 1961 tot 1989 Duitsland in twee deelde en Europa opdeelde in en west en oost. Talloze mensen lieten het leven bij vluchtpogingen van oost naar west. De val van de Berlijnse Muur op 9 november 1989 zette het herenigingsproces van Duitsland in. Op 3 oktober 1990 was de officiële samensmelting van Oost- (DDR) en West-Duitsland (BRD) in de huidige Bondsrepubliek Duitsland een feit. Het Brandenburgse Tor in Berlijn is het symbool van de Duitse eenheid. In Brussel, het hart van het eengemaakte Europa, stond de triomfboog van het Jubelpark op de 25-jarige jubileumviering van de hereniging in het middelpunt van de feestelijkheden. Het Jubelpark of Parc du Cinquantenaire is naar aanleiding van de vijftigste verjaardag van de onafhankelijk van België in 1880 aangelegd. Een enorme triomfboog zou de grandeur van België en zijn vorst, Leopold II, benadrukken. De triomfboog geraakte door bouwperikelen echter pas 25 jaar later klaar, in 1905. Ik weet nog goed, onze eerste echte fietstrekking 25 jaar terug ging naar Kassel, destijds het middelpunt van Europa. In die vijfentwintig jaren zijn we vaak naar onze Duitse oosterburen getrokken om te fietsen maar ook om te wandelen. Die 25 jaar verbondenheid, ons zilveren jubileum vieren we met een nieuwe fietsgids van Brussel naar Berlijn. Start- en aankomstpunt lagen voor de hand, van de ene triomfboog naar de andere. Maar een geschikt thema is andere koek. Oorlogsgeschiedenis lag uiteraard voor de hand, maar 2600 km in het teken van oorlog fietsen? Bij momenten speelt de natuur een grote rol, dan eens een stad, een monument, een bezienswaardigheid, een museum. Eigenlijk houden we halt voor wat moois, iets bizars, het onwetende, het niet verwachte. In feite laat zich alles wat we willen zien vertalen naar kunst en cultuur. Kastelen, kerken, torens, monumenten, muziek, steden, industrie, infrastructuur, arbeidswijken, skylines, pleinen, bruggen, dammen, kanalen, rivieren, bouwstijlen, gedichten, sages, anekdotes, … alles andere dan het gewone … wat dat ook moge zijn.
Rondje Brussel stad
We mogen dat al dadelijk ondervinden in onze hoofdstad. Vanaf het Jubelpark gaat het naar het Berlaymont-gebouw op het Robert Schumanplein. Daar staat Kennedy afgebeeld op een authentiek stuk Berlijnse muur. Ingehuldigd op 9 nov 2015 naar aanleiding van de 25ste verjaardag van de Duitse hereniging en de val van de Berlijnse muur. Ertegenover staat het Justus Lipsiusgebouw. Voorbij aan het museum voor natuurwetenschappen komen we bij het Europees parlement. Dan volgt het centrum met het koninklijk paleis, de kunstberg, de markt, de beurs, … Al sinds de jaren 90 krijgen personages en auteurs uit de Belgisch-Franse stripwereld een prominente plek in het Brussels straatbeeld. Bijna zestig stripmuren kleuren het centrum van Brussel. We fietsen door het park van de ter Kamerenabij naar het Ter Kamerenbos. Van de stad gaat het via het park naar het Zoniënwoud.
We mogen dat al dadelijk ondervinden in onze hoofdstad. Vanaf het Jubelpark gaat het naar het Berlaymont-gebouw op het Robert Schumanplein. Daar staat Kennedy afgebeeld op een authentiek stuk Berlijnse muur. Ingehuldigd op 9 nov 2015 naar aanleiding van de 25ste verjaardag van de Duitse hereniging en de val van de Berlijnse muur. Ertegenover staat het Justus Lipsiusgebouw. Voorbij aan het museum voor natuurwetenschappen komen we bij het Europees parlement. Dan volgt het centrum met het koninklijk paleis, de kunstberg, de markt, de beurs, … Al sinds de jaren 90 krijgen personages en auteurs uit de Belgisch-Franse stripwereld een prominente plek in het Brussels straatbeeld. Bijna zestig stripmuren kleuren het centrum van Brussel. We fietsen door het park van de ter Kamerenabij naar het Ter Kamerenbos. Van de stad gaat het via het park naar het Zoniënwoud.
De Waalse kwestie
De krijtlijnen voor het Duitse traject door het voormalige West-Duitse deel waren al van de beginnen aan uitgetekend, reflecterend op onze tocht van 25 jaar terug geperfectioneerd door 25 jaar Duitse fietsbeleving. Maar de aansluiting maken vanuit Brussel met de Rur in de Hoge Venen baarde ons meer kopzorgen. We hadden ons voorgenomen de heenroute onderdoor of zuidelijk te fietsen en terug boven langs of noordelijk. Onze zoektocht naar een geschikte route door Wallonië voorbij aan bijzondere bezienswaardigheden en dit over geschikte fietswegen baarde ons zorgen. Horeca,- woonsten- en winkels te midden van een universiteit. Graffiti op muren, torens en trapgebouwen, de stijve residentiële campusarchitectuur doorbrekend. De verhuizing van de Université Catholique de Louvain van Leuven naar Louvain-la-Neuve zorgde in 1968 dan wel voor de val van de toenmalige regering, maar de huidige campus verrast vriend en vijand. Even later staan we in Nil-Sint-Vincent op het geologisch middelpunt van België. De citadelstad Namen maakt zijn opwachting. In de 500 m lange opengestelde onderaardse beleven we via ultramoderne 3D-projecties 500 jaar citadelgeschiedenis. Maar een unicum is de barokke contrareformatie Jezuïetenkerk met voorliefde voor marmer met zijn prachtig uitgestoken gewelvenplafond in mergelsteen, gedragen door beringde zuilen in rood marmer op zwarte marmeren sokkels. Langs de Maas naar Huy doen we een groet naar de “A” in het plantsoen aan de overkant. De plaats waar koning Albert I van de rotsen viel. Uit ondervinding weet ik dat de Condroz een hoop heuvelruggen zijn die van west naar oost lopen. De spoorwegroute lijn 126 brengt ons nabij Modave en zijn kasteel tot midden in de Condroz. Twee pareltjes op onze rit naar Spa zijn het kasteel van l'Avouerie met zijn museum van het bier en de jenever en een 573 m lange haagbeuktunnel. De RAVeL-sectie lijn 44a brengt ons op de Hoge Venen waar we in alle eenzaamheid overheen fietsen.
De krijtlijnen voor het Duitse traject door het voormalige West-Duitse deel waren al van de beginnen aan uitgetekend, reflecterend op onze tocht van 25 jaar terug geperfectioneerd door 25 jaar Duitse fietsbeleving. Maar de aansluiting maken vanuit Brussel met de Rur in de Hoge Venen baarde ons meer kopzorgen. We hadden ons voorgenomen de heenroute onderdoor of zuidelijk te fietsen en terug boven langs of noordelijk. Onze zoektocht naar een geschikte route door Wallonië voorbij aan bijzondere bezienswaardigheden en dit over geschikte fietswegen baarde ons zorgen. Horeca,- woonsten- en winkels te midden van een universiteit. Graffiti op muren, torens en trapgebouwen, de stijve residentiële campusarchitectuur doorbrekend. De verhuizing van de Université Catholique de Louvain van Leuven naar Louvain-la-Neuve zorgde in 1968 dan wel voor de val van de toenmalige regering, maar de huidige campus verrast vriend en vijand. Even later staan we in Nil-Sint-Vincent op het geologisch middelpunt van België. De citadelstad Namen maakt zijn opwachting. In de 500 m lange opengestelde onderaardse beleven we via ultramoderne 3D-projecties 500 jaar citadelgeschiedenis. Maar een unicum is de barokke contrareformatie Jezuïetenkerk met voorliefde voor marmer met zijn prachtig uitgestoken gewelvenplafond in mergelsteen, gedragen door beringde zuilen in rood marmer op zwarte marmeren sokkels. Langs de Maas naar Huy doen we een groet naar de “A” in het plantsoen aan de overkant. De plaats waar koning Albert I van de rotsen viel. Uit ondervinding weet ik dat de Condroz een hoop heuvelruggen zijn die van west naar oost lopen. De spoorwegroute lijn 126 brengt ons nabij Modave en zijn kasteel tot midden in de Condroz. Twee pareltjes op onze rit naar Spa zijn het kasteel van l'Avouerie met zijn museum van het bier en de jenever en een 573 m lange haagbeuktunnel. De RAVeL-sectie lijn 44a brengt ons op de Hoge Venen waar we in alle eenzaamheid overheen fietsen.
Via de interim-hoofdstad
In het Herzogenvenn, tijdens de narcissenbloei in het voorjaar een droom van een veen, ontspringt de Rur. De eerste van zeven rivieren die over 500 km onze leidraad zijn naar de voormalige grens met de DDR. 500 km aan lemen en leisteenvakwerkhuizen waarbij de stadjes Monschau, Fritzlar en Hann. Münden echte pareltjes zijn. Rur, Urft, Erft leiden ons door de Eifel voorbij aan de Rursee en Vogelsang, nu onderdeel van het nationaal park Eifel maar vroeger een opleidingskamp van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeidspartij (Hitlerjugend). Aan de Urft vertrekt de Romeinse waterleiding naar Keulen. We nemen een kijkje bij de ‘Grüner Putz’ waar een bron aan de waterleiding gekoppeld is. Op onze weg naar Bonn kruisen we enkele malen fragmenten van deze waterleiding. In Bonn kijken we neer op Ludwig von Beethoven. Zijn portret zit in de straatstenen verweven, voor zijn geboortehuis. Tijdens de scheiding van west en oost was Bonn de hoofdstad van West-Duitsland. Een bizarre keuze ware het niet dat de eerste bondskanselier van West-Duisland na WO II Konrad Adenauer in Rhöndorf ten zuiden van Bonn woonde. Ook al was hij daar geboren en oud-burgemeester. Na de hereniging van beide Duitslanden ging de hoofdstadtitel terug naar Berlijn. We fietsen de Sieg hoog van monding in de Rijn tot de bron. Uit het verleden weten we dat de eerste helft naar Siegen een genot waren. Maar de tweede helft over een drukke invalsweg liep. Voordeel van een route die je 25 jaar terug al fietste is dat je precies weet welke tracés niet aan de verwachtingen voldoen en aan ‘rerouting’ toe zijn. Via drie landschappelijk aantrekkelijke zijvalleitjes overbruggen we dit euvel en gaan in Siegen op zoek naar het geboortehuis van een volgende grootmeester, met name Pieter Paul Rubens. Tot in de 20ste E wedijverden Antwerpen, Keulen en Siegen om de titel ‘Geboortestad van Rubens’. De Rubensfontein in het kasteelpark van het ‘Oberes Schloss’ met drie vrouwen die een kind omarmen staat symbool voor de om de titel strijdende steden. Het huis staat er niet meer, het ernaar verwijzende infobord is ook zoek. Spelen hier duistere krachten?
In het Herzogenvenn, tijdens de narcissenbloei in het voorjaar een droom van een veen, ontspringt de Rur. De eerste van zeven rivieren die over 500 km onze leidraad zijn naar de voormalige grens met de DDR. 500 km aan lemen en leisteenvakwerkhuizen waarbij de stadjes Monschau, Fritzlar en Hann. Münden echte pareltjes zijn. Rur, Urft, Erft leiden ons door de Eifel voorbij aan de Rursee en Vogelsang, nu onderdeel van het nationaal park Eifel maar vroeger een opleidingskamp van de Nationaalsocialistische Duitse Arbeidspartij (Hitlerjugend). Aan de Urft vertrekt de Romeinse waterleiding naar Keulen. We nemen een kijkje bij de ‘Grüner Putz’ waar een bron aan de waterleiding gekoppeld is. Op onze weg naar Bonn kruisen we enkele malen fragmenten van deze waterleiding. In Bonn kijken we neer op Ludwig von Beethoven. Zijn portret zit in de straatstenen verweven, voor zijn geboortehuis. Tijdens de scheiding van west en oost was Bonn de hoofdstad van West-Duitsland. Een bizarre keuze ware het niet dat de eerste bondskanselier van West-Duisland na WO II Konrad Adenauer in Rhöndorf ten zuiden van Bonn woonde. Ook al was hij daar geboren en oud-burgemeester. Na de hereniging van beide Duitslanden ging de hoofdstadtitel terug naar Berlijn. We fietsen de Sieg hoog van monding in de Rijn tot de bron. Uit het verleden weten we dat de eerste helft naar Siegen een genot waren. Maar de tweede helft over een drukke invalsweg liep. Voordeel van een route die je 25 jaar terug al fietste is dat je precies weet welke tracés niet aan de verwachtingen voldoen en aan ‘rerouting’ toe zijn. Via drie landschappelijk aantrekkelijke zijvalleitjes overbruggen we dit euvel en gaan in Siegen op zoek naar het geboortehuis van een volgende grootmeester, met name Pieter Paul Rubens. Tot in de 20ste E wedijverden Antwerpen, Keulen en Siegen om de titel ‘Geboortestad van Rubens’. De Rubensfontein in het kasteelpark van het ‘Oberes Schloss’ met drie vrouwen die een kind omarmen staat symbool voor de om de titel strijdende steden. Het huis staat er niet meer, het ernaar verwijzende infobord is ook zoek. Spelen hier duistere krachten?
Van Koninklijken bloede
We zijn bevreesd voor de 6 km lange klim naar de bron van de Sieg boven op de Rothaarkam. 250 hoogtemeter moeten we overwinnen aan een constante stijging van 4 à 5%. Maar eigenlijk ging dat vrij vlot en aan een gestaag tempo naar boven. In tegenstelling tot enkele reliëfvolle steenslagwegen op de Eder-Radweg in de valleiflank van de Edervallei die heel wat meer krachten vorderden. We brengen een bezoek aan Bad Berleburg. Tijdens een laatste inspanning van de dag hebben we oog voor de gestroomlijnde rij leisteenvakwerkhuizen aan weerszijden van de steil oplopende straat naar het leistenen hart van de oude stad en het kasteel dat al 750 jaar lang door dezelfde adellijke familie, Zu Sayn-Wittgenstein-Berleburg, bewoond is. Benedikte Astrid Ingeborg Ingrid van Denemarken is de zus van de Deense koningin Margrethe II. Ons wacht een Koninklijke afdaling.
We zijn bevreesd voor de 6 km lange klim naar de bron van de Sieg boven op de Rothaarkam. 250 hoogtemeter moeten we overwinnen aan een constante stijging van 4 à 5%. Maar eigenlijk ging dat vrij vlot en aan een gestaag tempo naar boven. In tegenstelling tot enkele reliëfvolle steenslagwegen op de Eder-Radweg in de valleiflank van de Edervallei die heel wat meer krachten vorderden. We brengen een bezoek aan Bad Berleburg. Tijdens een laatste inspanning van de dag hebben we oog voor de gestroomlijnde rij leisteenvakwerkhuizen aan weerszijden van de steil oplopende straat naar het leistenen hart van de oude stad en het kasteel dat al 750 jaar lang door dezelfde adellijke familie, Zu Sayn-Wittgenstein-Berleburg, bewoond is. Benedikte Astrid Ingeborg Ingrid van Denemarken is de zus van de Deense koningin Margrethe II. Ons wacht een Koninklijke afdaling.
Reformant 1
Vanaf Bad Berleburg verbreedt het dal en wordt de Eder-Radweg fietsvriendelijker. Enkel voor een bezoek aan de historische vakwerkstadjes Frankenberg en Fritzlar moeten we onze klimbenen nog eens aanspreken. Tussen beide pareltjes gaat het over het fietspad op de zuidoever van de Edersee dat deel uitmaakt van het nationale park Kellerwald-Edersee. In Fritzlar staat het standbeeld van Bonifatius op de gevelde eik van Thor. De Angelsaksische missionaris en kerkhervormer wordt ook de apostel van de Duitse kerk genoemd. Hij legde in 724 de kerkelijke structuren vast in het gebied van het huidige Duitsland in navolging van de terminologie van het Vaticaan. Als missionaris had hij de moeilijke taak op zich genomen om de Germaanse stam, de Chatten, te bekeren tot het Christendom. Een belangrijk heiligdom van de Chatten was de door Thor, de dondergod, geweide eik. Bonifatius velt de eik in het jaar 723 op risico door Thor neergebliksemd te worden, om te bewijzen dat de Germaanse god geen macht over hem heeft.
Vanaf Bad Berleburg verbreedt het dal en wordt de Eder-Radweg fietsvriendelijker. Enkel voor een bezoek aan de historische vakwerkstadjes Frankenberg en Fritzlar moeten we onze klimbenen nog eens aanspreken. Tussen beide pareltjes gaat het over het fietspad op de zuidoever van de Edersee dat deel uitmaakt van het nationale park Kellerwald-Edersee. In Fritzlar staat het standbeeld van Bonifatius op de gevelde eik van Thor. De Angelsaksische missionaris en kerkhervormer wordt ook de apostel van de Duitse kerk genoemd. Hij legde in 724 de kerkelijke structuren vast in het gebied van het huidige Duitsland in navolging van de terminologie van het Vaticaan. Als missionaris had hij de moeilijke taak op zich genomen om de Germaanse stam, de Chatten, te bekeren tot het Christendom. Een belangrijk heiligdom van de Chatten was de door Thor, de dondergod, geweide eik. Bonifatius velt de eik in het jaar 723 op risico door Thor neergebliksemd te worden, om te bewijzen dat de Germaanse god geen macht over hem heeft.
Sprookjes en sages
De Eder vloeit in de Fulda, de Fulda en de Werra vloeien samen tot de Weser. Allen hebben hun eigen fietsroute. Makkelijker kan niet. Gewoon het water volgen. Op de monding van de Eder in de Fulda zijn metalen ligstoelen geplaatst. Kassel is de stad waar de Gebroeders Grimm, schrijvers van de sprookjes, hun belangrijkste levensjaren doorbrachten. Ze kregen een eigen standbeeld, plein en museum. Kassel is ook kunststad, vooral bekend voor de om de vijf jaar terugkerende Documenta. Het trefpunt voor om en rond honderd internationale kunstenaars en acteurs. Het Duitse tapijtenmuseum en schilderijgalerij met werken van o.a. Jordaens, Rubens, Rembrandt en Frans Hals in het Schloss Wilhelmhöhe zijn maar enkele uitschieters van het enorme cultuurhistorische aanbod. Kassel is een parkstad met twee parken die er boven uitschieten. Het 330 jaar oude barokpark Karlsaue en het bergpark Wilhemshöhe, het grootste van Europa met inbegrip van een indrukvol kuurpark. Het 300 ha grote bergpark is opgebouwd uit 22 vijvers, 12 km waterlopen, 45 km wegen, tempels, resten van een chinees dorp, de Hercules, slot Wilhelmshöhe, de romantische Löwenburg, balhuis en het park met zeshonderd verschillende houtgewassen. De 8,25 m hoge Hercules boven op de berg is uitgegroeid tot waarteken van de stad.
De Eder vloeit in de Fulda, de Fulda en de Werra vloeien samen tot de Weser. Allen hebben hun eigen fietsroute. Makkelijker kan niet. Gewoon het water volgen. Op de monding van de Eder in de Fulda zijn metalen ligstoelen geplaatst. Kassel is de stad waar de Gebroeders Grimm, schrijvers van de sprookjes, hun belangrijkste levensjaren doorbrachten. Ze kregen een eigen standbeeld, plein en museum. Kassel is ook kunststad, vooral bekend voor de om de vijf jaar terugkerende Documenta. Het trefpunt voor om en rond honderd internationale kunstenaars en acteurs. Het Duitse tapijtenmuseum en schilderijgalerij met werken van o.a. Jordaens, Rubens, Rembrandt en Frans Hals in het Schloss Wilhelmhöhe zijn maar enkele uitschieters van het enorme cultuurhistorische aanbod. Kassel is een parkstad met twee parken die er boven uitschieten. Het 330 jaar oude barokpark Karlsaue en het bergpark Wilhemshöhe, het grootste van Europa met inbegrip van een indrukvol kuurpark. Het 300 ha grote bergpark is opgebouwd uit 22 vijvers, 12 km waterlopen, 45 km wegen, tempels, resten van een chinees dorp, de Hercules, slot Wilhelmshöhe, de romantische Löwenburg, balhuis en het park met zeshonderd verschillende houtgewassen. De 8,25 m hoge Hercules boven op de berg is uitgegroeid tot waarteken van de stad.
Waar Werra en Fulda zich kussen
Hann. Münden kent een dubbele samenvloeiing van Werra en Fulda. Net voor de stad splitsen beide rivieren in een kleine en grote rivierarm. “Waar Werra en Fulda zich kussen. Zij hun namen moeten inboeten. Hier ontstaat door deze kus, Duits tot aan de zee de Weser.” Dit opschrift staat te lezen op een rotssteen aan de grote samenvloeiing van beide rivieren. Aan de kleine monding kijkt Mundenia, een bronzen dame, naar de samensmelting van beide rivierarmen. Gespaard door oorlogen telt de door stadmuurresten omringde stad maar liefst 700 originele vakwerkhuizen. Wie in Hann. Münden vertoeft moet zeker twee lokalen bezoeken: het Ratsbrauhaus in de gewelvenkelder van het renaissance stadhuis het in koffiehuis Aegidius in de St-Aegidien-kerk.
Hann. Münden kent een dubbele samenvloeiing van Werra en Fulda. Net voor de stad splitsen beide rivieren in een kleine en grote rivierarm. “Waar Werra en Fulda zich kussen. Zij hun namen moeten inboeten. Hier ontstaat door deze kus, Duits tot aan de zee de Weser.” Dit opschrift staat te lezen op een rotssteen aan de grote samenvloeiing van beide rivieren. Aan de kleine monding kijkt Mundenia, een bronzen dame, naar de samensmelting van beide rivierarmen. Gespaard door oorlogen telt de door stadmuurresten omringde stad maar liefst 700 originele vakwerkhuizen. Wie in Hann. Münden vertoeft moet zeker twee lokalen bezoeken: het Ratsbrauhaus in de gewelvenkelder van het renaissance stadhuis het in koffiehuis Aegidius in de St-Aegidien-kerk.
Kunst aan de Werra
We volgen de Werratal Radweg tot in Hörschel waar de Hörsel in de Werra vloeit. In Witzenhausen en Bad Sooden-Allendorf maken we telkens een afsteker naar de mooie vakwerkcentra. Tussen Lindewerra en Wahlhausen vormt de Werra de grens tussen Hessen en Thüringen, vroeger de grens tussen west en oost. Na Wanfried wisselen we definitief naar Thüringen, in het voormalige Oostblok. De pittoreske vallei van de Werra is een hoogtepunt qua natuurbeleving op onze route naar Berlijn. Onderweg komen we te weten dat Jugendburgen die als ontmoetingscentrum voor jeugdbewegingen dienden, tijdens het Nationaalsocialisme plichtmatig omgevormd worden tot opleidingsscholen voor de Hitlerjugend. Om het Amerikaanse leger tegen te houden blies de Duitse Wehrmacht de Werrabrug van Lindewerra op 8 april 1945 op, waarvan de overblijfselen tot aan de hereniging van West- en Oost-Duitsland in 1989 zowel herinneringen van hoop als van Duitse scheiding waren. Na de eis van de burgers van Lindewerra de brug te herstellen als oorlogsschade, ging op 17 juli 1999 de brug van de herstelde eenheid officieel open. Allendorf is een mix aan werkmanshuisjes in vakwerkstijl van één of twee etages hoog. De hoofdstraat bestaat uit de woningen van de gegoede burgers, vakwerkherenhuizen van drie tot zelf vier verdiepen hoog. Aan de andere zijde van de rivier ligt de kuurbadplaats Bad Sooden. Voor de stadspoort staat een metershoog gradeerwerk, dat vroeger diende voor de zoutwinning. Vandaag fungeren gradeerwerken als grote openlucht inhalatie-inrichtingen. Duizenden liters zout water sijpelen dagelijks over de sleedoornwanden en verstuiven het water tot een fijne nevel.
We volgen de Werratal Radweg tot in Hörschel waar de Hörsel in de Werra vloeit. In Witzenhausen en Bad Sooden-Allendorf maken we telkens een afsteker naar de mooie vakwerkcentra. Tussen Lindewerra en Wahlhausen vormt de Werra de grens tussen Hessen en Thüringen, vroeger de grens tussen west en oost. Na Wanfried wisselen we definitief naar Thüringen, in het voormalige Oostblok. De pittoreske vallei van de Werra is een hoogtepunt qua natuurbeleving op onze route naar Berlijn. Onderweg komen we te weten dat Jugendburgen die als ontmoetingscentrum voor jeugdbewegingen dienden, tijdens het Nationaalsocialisme plichtmatig omgevormd worden tot opleidingsscholen voor de Hitlerjugend. Om het Amerikaanse leger tegen te houden blies de Duitse Wehrmacht de Werrabrug van Lindewerra op 8 april 1945 op, waarvan de overblijfselen tot aan de hereniging van West- en Oost-Duitsland in 1989 zowel herinneringen van hoop als van Duitse scheiding waren. Na de eis van de burgers van Lindewerra de brug te herstellen als oorlogsschade, ging op 17 juli 1999 de brug van de herstelde eenheid officieel open. Allendorf is een mix aan werkmanshuisjes in vakwerkstijl van één of twee etages hoog. De hoofdstraat bestaat uit de woningen van de gegoede burgers, vakwerkherenhuizen van drie tot zelf vier verdiepen hoog. Aan de andere zijde van de rivier ligt de kuurbadplaats Bad Sooden. Voor de stadspoort staat een metershoog gradeerwerk, dat vroeger diende voor de zoutwinning. Vandaag fungeren gradeerwerken als grote openlucht inhalatie-inrichtingen. Duizenden liters zout water sijpelen dagelijks over de sleedoornwanden en verstuiven het water tot een fijne nevel.
De stedenketting
De langeafstandsfietsroute Thüringer Städtekette verbindt zeven van de mooiste steden in Thüringen. Wij volgen deze vanuit Eisenach over Gotha en Erfurt naar Weimar. We trekken door de leefgebieden van grote dichters, schilders en componisten als Rubens, Goethe, Schiller, Schütz, Liszt, Mendelsohn, Schumann, Bach, Cranach, Coudray, Nietzsche, Van de Velde, Gropius, Wieland … Iedere stad heeft wel enig contact gehad met één of meerdere grootmeesters in de kunst. Nostalgische is een bezoek aan de allang stilgelegde en nu als museum fungerende Wartburg autofabriek in Eisenach. Het centrum in Erfurt staat representatief voor één der best bewaarde middeleeuwse stadscentra van Duitsland. Naast de Domberg bevindt zich de enige, grotendeels bewaard gebleven barokke stadsvesting van Midden-Europa. In de voorgevel van het stadhuis kijken de beelden van de twee grote hervormers van de Duitse kerk, Bonifatius (672-754) en Maarten Luther (1483-1546), bekerend neer op de mensenmassa. Venetië heeft zijn Ponte di Rialto, Erfurt heeft zijn Krämerbrug, een huisjesbrug met louter unieke specialiteiten en rariteitenwinkeltjes. Al van heel ver zien we op een hoge beboste heuvel een gigantische vierkante toren. We naderen Weimar en we komen tot besef dat het de klokkentoren van het Mahnmal monument is, gelegen aan de bloedstraat die van Weimar naar het haast volledig van de buitenwereld afgesloten concentratiekamp Buchenwald loopt. Vele van de hierboven vermelde kunstenaars leefden en werkten in Weimar. Hedendaagse kunstenaars zoeken in het spoor van hun voorgangers naar inspiratie en creativiteit. Een fenomeen dat we enkele dagen later nog sterker ondervinden in Leipzig. Maar wij hebben op de markt aan een kraampje een afspraak met een andere grootheid, de enige echte Thüringer worst.
De langeafstandsfietsroute Thüringer Städtekette verbindt zeven van de mooiste steden in Thüringen. Wij volgen deze vanuit Eisenach over Gotha en Erfurt naar Weimar. We trekken door de leefgebieden van grote dichters, schilders en componisten als Rubens, Goethe, Schiller, Schütz, Liszt, Mendelsohn, Schumann, Bach, Cranach, Coudray, Nietzsche, Van de Velde, Gropius, Wieland … Iedere stad heeft wel enig contact gehad met één of meerdere grootmeesters in de kunst. Nostalgische is een bezoek aan de allang stilgelegde en nu als museum fungerende Wartburg autofabriek in Eisenach. Het centrum in Erfurt staat representatief voor één der best bewaarde middeleeuwse stadscentra van Duitsland. Naast de Domberg bevindt zich de enige, grotendeels bewaard gebleven barokke stadsvesting van Midden-Europa. In de voorgevel van het stadhuis kijken de beelden van de twee grote hervormers van de Duitse kerk, Bonifatius (672-754) en Maarten Luther (1483-1546), bekerend neer op de mensenmassa. Venetië heeft zijn Ponte di Rialto, Erfurt heeft zijn Krämerbrug, een huisjesbrug met louter unieke specialiteiten en rariteitenwinkeltjes. Al van heel ver zien we op een hoge beboste heuvel een gigantische vierkante toren. We naderen Weimar en we komen tot besef dat het de klokkentoren van het Mahnmal monument is, gelegen aan de bloedstraat die van Weimar naar het haast volledig van de buitenwereld afgesloten concentratiekamp Buchenwald loopt. Vele van de hierboven vermelde kunstenaars leefden en werkten in Weimar. Hedendaagse kunstenaars zoeken in het spoor van hun voorgangers naar inspiratie en creativiteit. Een fenomeen dat we enkele dagen later nog sterker ondervinden in Leipzig. Maar wij hebben op de markt aan een kraampje een afspraak met een andere grootheid, de enige echte Thüringer worst.
Duivelse kunst
Hoe korter we bij Berlijn komen hoe meer we geconfronteerd worden met een ander oorlogsverleden, de volkerenoorlog tussen Napoleon en Pruisen. Aan het ontzagwekkende Völkerschlachtdenkmal ter ere van de 110000 gesneuvelden aan de rand van de agglomeratie van Leipzig kunnen we gewoonweg niet voorbij. Op weg naar het centrum komen we ook voorbij aan de daarvoor opgerichte Russische Gedachteniskerk. Ten aanzien van de agglomeratie bezit de stad een compact, gezellig en levendig autoluw centrum van slechts 1 km² groot. Het bezit grootse monumentale gebouwen en leuke passages en galerijen die van het ene plein doorsteken naar het andere. Na de hereniging van Duitsland in 1989 zijn vele verwaarloosde gebouwen, de historische handelspaleizen en –passages na 1990 zorgvuldig gerestaureerd. Kenmerkend zijn de vele passages en galerijen die niet alleen van commerciële maar ook van architecturale waarde zijn. Grote Duitse componisten als Johann Sebastian Bach, Felix Mendelssohn Bartholdy, Robert en Clara Schumann, Gustav Mahler en Max Reger hebben in het Gewandhuis (concertzaal) hun composities gebracht. Midden in de voetgangerszone maken we voor de eerste maal kennis met het beeld ‘Jahrhundertschritt’ Een naakt been, wijd naar vooruitgestoken, het andere gelaarsd. Een zwarte arm met een geste tot Hitlergroet komend vanuit een te kort bovenlijf zonder hoofd. Een gebalde vuist aan de andere naar boven reikende arm met rode armband verwijzend naar het communisme. Hulpeloze woede! Chaos! Heropstanding! Oorlogsrecht! Gezichtsverlies! Frustraties geuit door een verbitterd figuur en parabel op de Duitse splitsing. Één der meest beduidende kunstwerken uit de voormalige DDR. Muziek leeft in de stad. Op iedere hoek en plein staat wel een bandje of een solist te musiceren. Goethe hing hier in zijn tijd ook vaak rond, want studeren primeerde niet echt. Tafelen doen we in de Auerbachs Keller waar Faust zijn pakt met Mefisto zou gesloten hebben?
Hoe korter we bij Berlijn komen hoe meer we geconfronteerd worden met een ander oorlogsverleden, de volkerenoorlog tussen Napoleon en Pruisen. Aan het ontzagwekkende Völkerschlachtdenkmal ter ere van de 110000 gesneuvelden aan de rand van de agglomeratie van Leipzig kunnen we gewoonweg niet voorbij. Op weg naar het centrum komen we ook voorbij aan de daarvoor opgerichte Russische Gedachteniskerk. Ten aanzien van de agglomeratie bezit de stad een compact, gezellig en levendig autoluw centrum van slechts 1 km² groot. Het bezit grootse monumentale gebouwen en leuke passages en galerijen die van het ene plein doorsteken naar het andere. Na de hereniging van Duitsland in 1989 zijn vele verwaarloosde gebouwen, de historische handelspaleizen en –passages na 1990 zorgvuldig gerestaureerd. Kenmerkend zijn de vele passages en galerijen die niet alleen van commerciële maar ook van architecturale waarde zijn. Grote Duitse componisten als Johann Sebastian Bach, Felix Mendelssohn Bartholdy, Robert en Clara Schumann, Gustav Mahler en Max Reger hebben in het Gewandhuis (concertzaal) hun composities gebracht. Midden in de voetgangerszone maken we voor de eerste maal kennis met het beeld ‘Jahrhundertschritt’ Een naakt been, wijd naar vooruitgestoken, het andere gelaarsd. Een zwarte arm met een geste tot Hitlergroet komend vanuit een te kort bovenlijf zonder hoofd. Een gebalde vuist aan de andere naar boven reikende arm met rode armband verwijzend naar het communisme. Hulpeloze woede! Chaos! Heropstanding! Oorlogsrecht! Gezichtsverlies! Frustraties geuit door een verbitterd figuur en parabel op de Duitse splitsing. Één der meest beduidende kunstwerken uit de voormalige DDR. Muziek leeft in de stad. Op iedere hoek en plein staat wel een bandje of een solist te musiceren. Goethe hing hier in zijn tijd ook vaak rond, want studeren primeerde niet echt. Tafelen doen we in de Auerbachs Keller waar Faust zijn pakt met Mefisto zou gesloten hebben?
Reformant 2
Ten noorden en zuiden van Leipzig lagen ten tijde van de DDR een grote zware industrie- en bruinkoolgebieden. Na de politieke veranderingen in 1989 is deze verwaarloosde regio ecologisch opgekalefaterd tot een toeristisch recreatiegebied van meren en bossen in combinatie met de vergane industriecultuur. De Kohle-Dampf-Licht fietsroute trekt een 120 km lang lint door dit gereclasseerd gebied. In Oranienbaum nemen we de Ameliaweg naar Wörlitz, vernoemt naar naar Henriette Amelia van Anhalt-Dessau (1666→1726), betovergrootmoeder van koning Willem I en stamgrootmoeder van koning Willem-Alexander van Nederland, die het kasteel Oranienbaum bewoonde. Even later komen we bij het kasteel en park Wörlitz, één der grootste Engelse landschapsparken van Europa bezaaid met monumentale en kunstzinnige bouwsels. Over de Elberadweg komen we in Lutherstadt Wittenberg. De stad waar de grote hervormer Martin Luther doceerde en waar op 31 oktober 1517 de reformatie zijn aanvang vindt wanneer hij zijn 95 thesen aan de deur van de Schlosskirche bevestigt. De thesen zijn in een later stadium in de metalen deur gegraveerd.
Ten noorden en zuiden van Leipzig lagen ten tijde van de DDR een grote zware industrie- en bruinkoolgebieden. Na de politieke veranderingen in 1989 is deze verwaarloosde regio ecologisch opgekalefaterd tot een toeristisch recreatiegebied van meren en bossen in combinatie met de vergane industriecultuur. De Kohle-Dampf-Licht fietsroute trekt een 120 km lang lint door dit gereclasseerd gebied. In Oranienbaum nemen we de Ameliaweg naar Wörlitz, vernoemt naar naar Henriette Amelia van Anhalt-Dessau (1666→1726), betovergrootmoeder van koning Willem I en stamgrootmoeder van koning Willem-Alexander van Nederland, die het kasteel Oranienbaum bewoonde. Even later komen we bij het kasteel en park Wörlitz, één der grootste Engelse landschapsparken van Europa bezaaid met monumentale en kunstzinnige bouwsels. Over de Elberadweg komen we in Lutherstadt Wittenberg. De stad waar de grote hervormer Martin Luther doceerde en waar op 31 oktober 1517 de reformatie zijn aanvang vindt wanneer hij zijn 95 thesen aan de deur van de Schlosskirche bevestigt. De thesen zijn in een later stadium in de metalen deur gegraveerd.
De Vlaamse streek
De Fläming-Skate is een 225 km net van fijnkorrelig glad geasfalteerde paden voor skaters en … fietsers, onderverdeeld in 6 lussen van RK1 tot RK6 (Rundkurs) met een buitencirkel van maar liefst 92 km. De hoofdroutes zijn 3 meter breed, aanloop en nevenroutes 2 meter. De fietsroute Berlijn-Leipzig gebruikt dit netwerk voor een deel, wij een heel stuk langer tot in Friedrichshof even voorbij het museumdorp Glashütte. Via de Dahme Radweg bereiken we het grote merengebied ten oosten van Berlijn. We maken een ommetje via de Spree om langs de mooiste zijde Berlijn te naderen.
De Fläming-Skate is een 225 km net van fijnkorrelig glad geasfalteerde paden voor skaters en … fietsers, onderverdeeld in 6 lussen van RK1 tot RK6 (Rundkurs) met een buitencirkel van maar liefst 92 km. De hoofdroutes zijn 3 meter breed, aanloop en nevenroutes 2 meter. De fietsroute Berlijn-Leipzig gebruikt dit netwerk voor een deel, wij een heel stuk langer tot in Friedrichshof even voorbij het museumdorp Glashütte. Via de Dahme Radweg bereiken we het grote merengebied ten oosten van Berlijn. We maken een ommetje via de Spree om langs de mooiste zijde Berlijn te naderen.
Het hippe Berlijn
Door bossen en groenzones, langs de Grosser Müggelsee en de Spree tot in hartje Berlijn. Met een klein hartje gaat het doorheen een imposante Russisch herdenkingsmonument. Op het veld tussen twee gigantische gestileerde roodgranieten vaandels, bewaakt door een jongere en oudere knielende soldaat, en het 12 meter hoge monument van een soldaat met kind op de arm en zwaard in de hand op de kunstmatige grafheuvel, staan 16 marmeren sarcofagen. Deze staan symbool voor de 16 toenmalige Sovjetrepublieken. De soldaat met kind en zwaard stelt het onschuldige volk in de armen van de redder voor, zich verheugend op een betere toekomst. In de Spree staat sinds mei 1999 de Molecule Man. Drie 30 m hoge moleculaire standbeelden, verbonden met handen en voeten staan symbool voor het samenkomen van west en oost. Op het terrein rond de evenementenhal Arena Berlin, een voormalig busdepot en wapenarsenaal tijdens de periode van het Nationaalsocialisme, hebben zich vele Street Food kraampjes gevestigd. Het is één van de meest hippe uitgangsbuurten in Berlijn. Aan een aangelegd zandstrand ankeren een zwemboot en een restaurantschip. We fietsen langs de East Side Gallery, een 1,3 km lang overblijfsel van de Berlijnse Muur waar zo’n 120 wereldkunstenaars voornamelijk politiek getinte graffitiwerken op aan brachten. We volgen nu de Mauerrroute (Muurroute) kriskras door de stad. Na de val van de muur was dit een twintig meters brede braakliggende strook tussen voormalig oost en west. Nu wordt deze opgevuld met moderne appartementsblokken. Checkpoint Charlie, de Topographie des Terrors, de Potsdamer Platz en het Holocaust monument brengen ons bij ons einddoel, het Brandenburger Tor. We nemen onze intrek in het Maritim proArte Hotel, midden in Berlin mitte. De ideale uitvalbasis voor een bezoek aan het imponerende centrum. De brede boulevard Unter den Linden, met zijn monumentale gebouwen, grote winkels, restaurantjes en cafés brengt ons naar de Berliner Dom, het museumeiland en de Alexanderplatz met zijn rode stadhuis en Fernsehturm. Eindigen doen we op het hippe plein de Hackescher Markt met om de hoek de Hackesche Höfe, leuke binnenkoeren in industriële Jugendstil. Om te eindigen in stijl.
Door bossen en groenzones, langs de Grosser Müggelsee en de Spree tot in hartje Berlijn. Met een klein hartje gaat het doorheen een imposante Russisch herdenkingsmonument. Op het veld tussen twee gigantische gestileerde roodgranieten vaandels, bewaakt door een jongere en oudere knielende soldaat, en het 12 meter hoge monument van een soldaat met kind op de arm en zwaard in de hand op de kunstmatige grafheuvel, staan 16 marmeren sarcofagen. Deze staan symbool voor de 16 toenmalige Sovjetrepublieken. De soldaat met kind en zwaard stelt het onschuldige volk in de armen van de redder voor, zich verheugend op een betere toekomst. In de Spree staat sinds mei 1999 de Molecule Man. Drie 30 m hoge moleculaire standbeelden, verbonden met handen en voeten staan symbool voor het samenkomen van west en oost. Op het terrein rond de evenementenhal Arena Berlin, een voormalig busdepot en wapenarsenaal tijdens de periode van het Nationaalsocialisme, hebben zich vele Street Food kraampjes gevestigd. Het is één van de meest hippe uitgangsbuurten in Berlijn. Aan een aangelegd zandstrand ankeren een zwemboot en een restaurantschip. We fietsen langs de East Side Gallery, een 1,3 km lang overblijfsel van de Berlijnse Muur waar zo’n 120 wereldkunstenaars voornamelijk politiek getinte graffitiwerken op aan brachten. We volgen nu de Mauerrroute (Muurroute) kriskras door de stad. Na de val van de muur was dit een twintig meters brede braakliggende strook tussen voormalig oost en west. Nu wordt deze opgevuld met moderne appartementsblokken. Checkpoint Charlie, de Topographie des Terrors, de Potsdamer Platz en het Holocaust monument brengen ons bij ons einddoel, het Brandenburger Tor. We nemen onze intrek in het Maritim proArte Hotel, midden in Berlin mitte. De ideale uitvalbasis voor een bezoek aan het imponerende centrum. De brede boulevard Unter den Linden, met zijn monumentale gebouwen, grote winkels, restaurantjes en cafés brengt ons naar de Berliner Dom, het museumeiland en de Alexanderplatz met zijn rode stadhuis en Fernsehturm. Eindigen doen we op het hippe plein de Hackescher Markt met om de hoek de Hackesche Höfe, leuke binnenkoeren in industriële Jugendstil. Om te eindigen in stijl.
West-Berlijn
775 jaar bouwgeschiedenis en een overdaad aan indrukken later keren we het hart van Berlijn de rug toe en vangen onze terugreis naar Brussel aan, helemaal in het teken van de Duitse eenheid. Naast het Brandenburger Tor ligt de Reichstag dat tijdens het Duitse keizerrijk dienst deed als parlementsgebouw en symbool stond voor de Duitse natie. Na de hereniging van Duitsland werd het gebouw gerestaureerd en in 1999 kreeg het een moderne koepel en werd opnieuw de zetel van het Duitse parlement. We fietsen op de Spreeoever voorbij aan de regeringsgebouwen met aan het einde het Schloss Bellevue dat sinds 1994 de officiële residentie is van de Duitse bondspresident. De overwinningszuil, gebouwd tussen 1864 en 1873, herinnert aan de Pruisische overwinning in de Pruisisch-Deense oorlog van 1864. Het 8,3 meter hoge en 35 ton zware standbeeld bovenop de top werd achteraf bijgezet na overwinningen tegen Oostenrijk en Frankrijk. De zogenoemde ‘Goldene Else’ beeldt de godin van de overwinning uit. Het voetstuk van de zuil is versierd met reliëfs van diverse veldslagen. Een groot mozaïek bovenop het voetstuk beeldt de stichting van het Duitse Rijk in 1871 uit. In de buurt van de Kurfürstendamm, één van de grootste en bekendste winkelstraten van Berlijn, ligt de Berlijnse Zoo met ertegenover de Kaiser-Wilhelm-Gedächtnis-Kirche. In tegenstelling tot andere gebouwen is deze kerk na de oorlog niet gerestaureerd. Kuurvorst Friedrich III, de latere koning Friedrich I van Pruisen, geeft het kasteel Charlottenburg als geschenk aan zijn vrouw, Sophie Charlotte, die er een zomers buitenverblijf van maakt dat later uitgroeit tot het huidige slot met een façade van 550 meter. Met het Olympiastadion, gebouwd door de Nazi’s voor de Olympische zomerspelen van 1936, bereiken we de rand van Berlijn. Het hoofdstadion was uitgerust met een speciaal platform voor Hitler en zijn medewerkers om de wedstrijden te bekijken.
775 jaar bouwgeschiedenis en een overdaad aan indrukken later keren we het hart van Berlijn de rug toe en vangen onze terugreis naar Brussel aan, helemaal in het teken van de Duitse eenheid. Naast het Brandenburger Tor ligt de Reichstag dat tijdens het Duitse keizerrijk dienst deed als parlementsgebouw en symbool stond voor de Duitse natie. Na de hereniging van Duitsland werd het gebouw gerestaureerd en in 1999 kreeg het een moderne koepel en werd opnieuw de zetel van het Duitse parlement. We fietsen op de Spreeoever voorbij aan de regeringsgebouwen met aan het einde het Schloss Bellevue dat sinds 1994 de officiële residentie is van de Duitse bondspresident. De overwinningszuil, gebouwd tussen 1864 en 1873, herinnert aan de Pruisische overwinning in de Pruisisch-Deense oorlog van 1864. Het 8,3 meter hoge en 35 ton zware standbeeld bovenop de top werd achteraf bijgezet na overwinningen tegen Oostenrijk en Frankrijk. De zogenoemde ‘Goldene Else’ beeldt de godin van de overwinning uit. Het voetstuk van de zuil is versierd met reliëfs van diverse veldslagen. Een groot mozaïek bovenop het voetstuk beeldt de stichting van het Duitse Rijk in 1871 uit. In de buurt van de Kurfürstendamm, één van de grootste en bekendste winkelstraten van Berlijn, ligt de Berlijnse Zoo met ertegenover de Kaiser-Wilhelm-Gedächtnis-Kirche. In tegenstelling tot andere gebouwen is deze kerk na de oorlog niet gerestaureerd. Kuurvorst Friedrich III, de latere koning Friedrich I van Pruisen, geeft het kasteel Charlottenburg als geschenk aan zijn vrouw, Sophie Charlotte, die er een zomers buitenverblijf van maakt dat later uitgroeit tot het huidige slot met een façade van 550 meter. Met het Olympiastadion, gebouwd door de Nazi’s voor de Olympische zomerspelen van 1936, bereiken we de rand van Berlijn. Het hoofdstadion was uitgerust met een speciaal platform voor Hitler en zijn medewerkers om de wedstrijden te bekijken.
De residentiestad Potsdam
Vanaf de Glienicker brug maken we een grote lus via de Neuer Garten, de Russische Kolonie Alexandrowka en het park Sanssouci. Potsdam was de residentiestad van verscheidene Pruisische/Duitse koningen die leefden in de kastelen in het park Sanssouci. In of net buiten het park vinden we het kroongoed Bornstedt, het lustslot Sanssouci, Charlottenhof, het Neues Palais. De periode van de Pruisische/Duitse koningen (Huis Hohenzollern) heeft plaats tussen 1701 met de kroning van Hertog Friedrich III tot koning Friedrich I en 1918 met de afzetting van Keizer Wilhelm II door de novemberrevolutie na het verliezen van WO II. De voormalige garnizoensstad is opgedeeld in grote woonblokken waarvan de huizen in iedere straat identiek aan elkaar zijn qua stijl. Een wandel- annex fietsboulevard leidt omheen de woonblokken naar het Nauener Tor langs waar we het centrum binnenrijden. Links achter deze stadspoort ligt het Hollands kwartier met zijn trapgevelhuizen. Met de fiets aan de hand gaat het door de Brandenburger Strasse (voetgangerszone). In de Lindenstrasse ligt het oude weeshuis. Het bezat zijn eigen hospitaal in het gebouw aan de overkant met opvallende koepeltoren. Via het oude, nu drooggelegde, stadskanaal gaat het naar de oude markt en omliggende pleinen met opvallende koepelkerk, een obelisk, het stadskasteel en het filmmuseum. Blijft nog de verwijzing naar het filmpark Babelsberg, de voormalige filmstudio’s waar meerdere films met Marlene Dietrich opgenomen zijn.
Vanaf de Glienicker brug maken we een grote lus via de Neuer Garten, de Russische Kolonie Alexandrowka en het park Sanssouci. Potsdam was de residentiestad van verscheidene Pruisische/Duitse koningen die leefden in de kastelen in het park Sanssouci. In of net buiten het park vinden we het kroongoed Bornstedt, het lustslot Sanssouci, Charlottenhof, het Neues Palais. De periode van de Pruisische/Duitse koningen (Huis Hohenzollern) heeft plaats tussen 1701 met de kroning van Hertog Friedrich III tot koning Friedrich I en 1918 met de afzetting van Keizer Wilhelm II door de novemberrevolutie na het verliezen van WO II. De voormalige garnizoensstad is opgedeeld in grote woonblokken waarvan de huizen in iedere straat identiek aan elkaar zijn qua stijl. Een wandel- annex fietsboulevard leidt omheen de woonblokken naar het Nauener Tor langs waar we het centrum binnenrijden. Links achter deze stadspoort ligt het Hollands kwartier met zijn trapgevelhuizen. Met de fiets aan de hand gaat het door de Brandenburger Strasse (voetgangerszone). In de Lindenstrasse ligt het oude weeshuis. Het bezat zijn eigen hospitaal in het gebouw aan de overkant met opvallende koepeltoren. Via het oude, nu drooggelegde, stadskanaal gaat het naar de oude markt en omliggende pleinen met opvallende koepelkerk, een obelisk, het stadskasteel en het filmmuseum. Blijft nog de verwijzing naar het filmpark Babelsberg, de voormalige filmstudio’s waar meerdere films met Marlene Dietrich opgenomen zijn.
Van de Havel naar de Elbe
We zoeken de Havel Radweg op. Na de toeristische meren van de Havel fietsen we kilometers door de eenzame uiterwaarden van de rivier. We maken verbinding met de Elbe via het Elbe-Havel kanaal die zijn eigen fietsweg krijgt. Waar het kanaal via de grootste kanaalbrug van Europa over de Elbe vloeit volgen we de Elberadweg naar Maagdenburg. Achter de kanaalbrug ligt een grote sluizencomplex met inbegrip van een scheepslift. Wij vervoegen doch de Elberadweg naar Maagdenburg die onder de kanaalbrug doorkomt en fietsen door de uiterwaarden gevormd door de huidige Elbe en de resterende waterplassen van de meanders van de oude Elbe. Na de natuurlijke groengebieden fietsen we door de parkengordel met achtereenvolgens het Herrenkrugpark, het Elbauenpark op dezelde oever, het stadspark Rotehorn op het Elbe-eiland en de Klosterbergegarten op de andere oever. Over een mooi geplaveid fietspad, representatief voor de ‘Gründerzeithauser’, huizen van rijke ondernemers ten tijde van de grote economische groeiperiode, gaat het naar het centrum. In de buurt van de kathedraal staat de ‘Groene Citadel’, een rooskleurig designachtig onconventioneel gebouwencomplex met overdadig groen beplante daken, van de in 2000 overleden excentrieke kunstenaar en architect Friedensreich Hundertwasser. Bij de bouw in 2005 kreeg dit bizarre ontwerp ‘Oase voor menselijkheid en natuur in een zee van rationele huizen’ een berg kritiek over zich heen maar is nu één van de speerpunten van de stad.
We zoeken de Havel Radweg op. Na de toeristische meren van de Havel fietsen we kilometers door de eenzame uiterwaarden van de rivier. We maken verbinding met de Elbe via het Elbe-Havel kanaal die zijn eigen fietsweg krijgt. Waar het kanaal via de grootste kanaalbrug van Europa over de Elbe vloeit volgen we de Elberadweg naar Maagdenburg. Achter de kanaalbrug ligt een grote sluizencomplex met inbegrip van een scheepslift. Wij vervoegen doch de Elberadweg naar Maagdenburg die onder de kanaalbrug doorkomt en fietsen door de uiterwaarden gevormd door de huidige Elbe en de resterende waterplassen van de meanders van de oude Elbe. Na de natuurlijke groengebieden fietsen we door de parkengordel met achtereenvolgens het Herrenkrugpark, het Elbauenpark op dezelde oever, het stadspark Rotehorn op het Elbe-eiland en de Klosterbergegarten op de andere oever. Over een mooi geplaveid fietspad, representatief voor de ‘Gründerzeithauser’, huizen van rijke ondernemers ten tijde van de grote economische groeiperiode, gaat het naar het centrum. In de buurt van de kathedraal staat de ‘Groene Citadel’, een rooskleurig designachtig onconventioneel gebouwencomplex met overdadig groen beplante daken, van de in 2000 overleden excentrieke kunstenaar en architect Friedensreich Hundertwasser. Bij de bouw in 2005 kreeg dit bizarre ontwerp ‘Oase voor menselijkheid en natuur in een zee van rationele huizen’ een berg kritiek over zich heen maar is nu één van de speerpunten van de stad.
De Duits-Duitse grens
Via de Berlijn-Hameln fietsroute fietsen we naar Jerxheim en van daaruit naar de voormalige ‘Innerdeutsche Grenze’ of ‘Duits-Duitse grens’ richting Harzgebergte. De Eurovelo 13 ‘IJzeren Gordijn Route' volgt hier de grens tussen Niedersachsen en Sachsen-Anhalt. Deze ligt in een vochtige strook met name het ‘Grosse Bruch’ (het grote broek). Vanwege de slechte toestand der grind- en betonwegen kiezen wij voor een lokale fietsroute ten noorden van de voormalige Duits-Duitse grens. Bij het grensmonument ‘Hessendamm 201’ sluiten we aan op de Eurovelo 13 door het ‘Grosse Bruch’ naar het vakwerkstadje Hornburg.
We nemen nu een zuidelijke richting aan met zicht op het Harzgebergte met de Brocken als hoogste top. De kale bergtop staat bekend als de windrijkste plek van Duitsland, waar orkaanwinden tot 264 km per uur geen uitzondering zijn. Door dit ruwe klimaat bezit de Brocken met een hoogte van slechts 1142 m een natuurlijke boomgrens, een rariteit voor een middelgebergte. De top is bebouwd met militaire gebouwen die vroeger gebruikt werden voor spionagedoeleinden der DDR, kunststofkoepels voor radartechniek van het Sovjetleger, antennegebouwen van de staatsveiligheid, een weerpost, een televisiemast uit 1938 en een uitzichttoren.
Via de Berlijn-Hameln fietsroute fietsen we naar Jerxheim en van daaruit naar de voormalige ‘Innerdeutsche Grenze’ of ‘Duits-Duitse grens’ richting Harzgebergte. De Eurovelo 13 ‘IJzeren Gordijn Route' volgt hier de grens tussen Niedersachsen en Sachsen-Anhalt. Deze ligt in een vochtige strook met name het ‘Grosse Bruch’ (het grote broek). Vanwege de slechte toestand der grind- en betonwegen kiezen wij voor een lokale fietsroute ten noorden van de voormalige Duits-Duitse grens. Bij het grensmonument ‘Hessendamm 201’ sluiten we aan op de Eurovelo 13 door het ‘Grosse Bruch’ naar het vakwerkstadje Hornburg.
We nemen nu een zuidelijke richting aan met zicht op het Harzgebergte met de Brocken als hoogste top. De kale bergtop staat bekend als de windrijkste plek van Duitsland, waar orkaanwinden tot 264 km per uur geen uitzondering zijn. Door dit ruwe klimaat bezit de Brocken met een hoogte van slechts 1142 m een natuurlijke boomgrens, een rariteit voor een middelgebergte. De top is bebouwd met militaire gebouwen die vroeger gebruikt werden voor spionagedoeleinden der DDR, kunststofkoepels voor radartechniek van het Sovjetleger, antennegebouwen van de staatsveiligheid, een weerpost, een televisiemast uit 1938 en een uitzichttoren.
Goslar, ongeschonden
Licht stijgend fietsen we naar Goslar, aan de voet van het Harzgebergte. De naam is verbonden met het begin van het Heilig Rooms-Duitse keizerrijk in de 10de E. Tot het midden van de 13de E was Goslar een Pfaltz, een officieel paleis en verblijfplaats van de keizer van het Heilig Roomse Rijk. Door de opbloeiende vaderlandsliefde onder keizer Wilhelm I werd de Pfalz tussen 1868 en 1875 gerestaureerd en aangekleed met muurschilderingen van de heldendaden van de Rooms-Duitse keizers. Voor de Phalz staan de ruiterstandbeelden van keizer Wilhelm I en de Romms-Duise keizer Friedrich I alias Barbarossa. Ook al is Goslar een belangrijke garnizoensstad en bevindt zich er een SS-officierenschool, overleeft ze wonderwel haast ongeschonden WO II. Goslar ligt aan de voet van de Rammelsberg. Door de stad loopt de Gose, een zijriviertje van de Oker. De Gose noemt in Goslar ‘Abzucht’ (afvoerkanaal) omdat het afgevoerde water dat uit de Rammelsbergmijnen net voor de binnenstad in de Gose stroomt. In 1988 sluit de Rammelsbergmijn na ruim 1000 jaar mijnbouw, maar blijft herinnerd als mijnbouwmuseum. Zowel de binnenstad van Goslar als de Rammelsbergmijn zijn opgenomen in de werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Licht stijgend fietsen we naar Goslar, aan de voet van het Harzgebergte. De naam is verbonden met het begin van het Heilig Rooms-Duitse keizerrijk in de 10de E. Tot het midden van de 13de E was Goslar een Pfaltz, een officieel paleis en verblijfplaats van de keizer van het Heilig Roomse Rijk. Door de opbloeiende vaderlandsliefde onder keizer Wilhelm I werd de Pfalz tussen 1868 en 1875 gerestaureerd en aangekleed met muurschilderingen van de heldendaden van de Rooms-Duitse keizers. Voor de Phalz staan de ruiterstandbeelden van keizer Wilhelm I en de Romms-Duise keizer Friedrich I alias Barbarossa. Ook al is Goslar een belangrijke garnizoensstad en bevindt zich er een SS-officierenschool, overleeft ze wonderwel haast ongeschonden WO II. Goslar ligt aan de voet van de Rammelsberg. Door de stad loopt de Gose, een zijriviertje van de Oker. De Gose noemt in Goslar ‘Abzucht’ (afvoerkanaal) omdat het afgevoerde water dat uit de Rammelsbergmijnen net voor de binnenstad in de Gose stroomt. In 1988 sluit de Rammelsbergmijn na ruim 1000 jaar mijnbouw, maar blijft herinnerd als mijnbouwmuseum. Zowel de binnenstad van Goslar als de Rammelsbergmijn zijn opgenomen in de werelderfgoedlijst van de UNESCO.
Universiteitsgevangenis, een erezaak
We fietsen in een grote boog omheen het Harzgebergte naar Göttingen en profiteren daarbij van de relatieve vlakte gevormd door de rivierdalen van Nette, Söse en Leine. De universiteit uit 1737, was begin 20ste E wereldwijd de leidinggevende universiteit op het gebied van theoretische natuurkunde en wiskunde. Hier studeerden onder andere Robert Opperheimer, vader van de atoombom, en Niels Bohr, grondlegger van de atoomfysica en latere Nobelprijs-winnaar. In totaal 44 Nobelprijswinnaars hebben hier gestudeerd, gewerkt, of les gegeven. Voor gokken, vechten, duelleren, beledigingen, openbare dronkenschap, nachtlawaai, openbaar zwemmen in de Leine, straatlantaarns doven, te snel rijden, … kon de student tot twee weken in de kerkerkamers opgesloten worden. Nadat de strafuitvoering versoepelde onder maatregelen als niet afgesloten deuren, bezoek toegelaten, aanvoer van drank en voedsel vanuit de stad, … de straf draaglijker maakte, werd het een erezaak om eenmaal in de kerkerkamer gezeten te hebben en hun aanwezigheid te vereeuwigen door een inschrift, silhouet, muurtekening of dergelijke achter te laten.
We fietsen in een grote boog omheen het Harzgebergte naar Göttingen en profiteren daarbij van de relatieve vlakte gevormd door de rivierdalen van Nette, Söse en Leine. De universiteit uit 1737, was begin 20ste E wereldwijd de leidinggevende universiteit op het gebied van theoretische natuurkunde en wiskunde. Hier studeerden onder andere Robert Opperheimer, vader van de atoombom, en Niels Bohr, grondlegger van de atoomfysica en latere Nobelprijs-winnaar. In totaal 44 Nobelprijswinnaars hebben hier gestudeerd, gewerkt, of les gegeven. Voor gokken, vechten, duelleren, beledigingen, openbare dronkenschap, nachtlawaai, openbaar zwemmen in de Leine, straatlantaarns doven, te snel rijden, … kon de student tot twee weken in de kerkerkamers opgesloten worden. Nadat de strafuitvoering versoepelde onder maatregelen als niet afgesloten deuren, bezoek toegelaten, aanvoer van drank en voedsel vanuit de stad, … de straf draaglijker maakte, werd het een erezaak om eenmaal in de kerkerkamer gezeten te hebben en hun aanwezigheid te vereeuwigen door een inschrift, silhouet, muurtekening of dergelijke achter te laten.
Barokstad
Over de Weser-Harz-Heide Radfernweg via een spoorwegfietspad verlaten we Göttingen al klimmend naar een hoger gelegen plateau. Door het dal van de Nieme dalen we naar de vallei van de Weser. De Weser Radweg brengt ons naar Bad-Karlshafen. De hugenoten, destijds een scheldnaam voor de protestanten, waren in feite de Franse aanhangers van Calvijn. Velen besloten te vluchten, hoewel het hun verboden was Frankrijk te verlaten. Duitse vorsten waaronder landgraaf Karl (Carl) zu Hessen waren bemoeid om de vluchtelingen op te vangen. Vooral die met vakkennis in de textielindustrie waarin de hugenoten marktleider waren, waren gegeerd. Voor hun zou hij een barokke handels- en industriestad bouwen met een binnenhaven die representatief moest zijn voor de textielhandel. Een soort Cour d’honneur, maar dan om schepen aan te meren. In 1699 legde hij de eerste steen van wat later de stad Bad Karlshafen zou heten.
Over de Weser-Harz-Heide Radfernweg via een spoorwegfietspad verlaten we Göttingen al klimmend naar een hoger gelegen plateau. Door het dal van de Nieme dalen we naar de vallei van de Weser. De Weser Radweg brengt ons naar Bad-Karlshafen. De hugenoten, destijds een scheldnaam voor de protestanten, waren in feite de Franse aanhangers van Calvijn. Velen besloten te vluchten, hoewel het hun verboden was Frankrijk te verlaten. Duitse vorsten waaronder landgraaf Karl (Carl) zu Hessen waren bemoeid om de vluchtelingen op te vangen. Vooral die met vakkennis in de textielindustrie waarin de hugenoten marktleider waren, waren gegeerd. Voor hun zou hij een barokke handels- en industriestad bouwen met een binnenhaven die representatief moest zijn voor de textielhandel. Een soort Cour d’honneur, maar dan om schepen aan te meren. In 1699 legde hij de eerste steen van wat later de stad Bad Karlshafen zou heten.
De bronnenstad
We volgen de Weser Radweg tot aan de monding van de Nethe in de Weser. Deze bijrivier ontspringt in het Teutoburger Wald. We gebruiken deze rivier samen met haar bijrivier de Öse om het Teutoburger Wald, een bergrug die de waterscheiding vormt tussen de Weser- en de Rijnrivieren, aan een relatief beperkt stijgingspercentage te overwinnen. We volgen hiervoor de Kloster-Garten-Route tot in Neuenheerse. Bij Dringenberg komen we langs de Mühlenbach, een aftakking van de Öse, enkele watermolens tegen. Na de vierbronnenstad Neuenheerse wacht een klim tot boven op de bergrug, vanwaar we de afdaling naar Paderborn aanvatten. De stadsnaam is ontleend aan de bronnen van de Pader. Liefst 200 bronnen verdeelt over grote brongebieden voeden via zes armen de rivier de Pader met 5000 l water per seconde. De Pader met veel meer debiet dan de Lippe waarmee hij zich na 4 km vervoegt, verliest echter daar zijn naam ten koste van deze Lippe. Hiermee is het de kortste rivier van Duitsland. Met Paderborn zijn we in Nordrhein-Westfalen belandt en maken we veelal gebruik van de rode fietswegwijzers en rode knooppunten van het fietsnetwerk Nordrhein-Westfalen.
We volgen de Weser Radweg tot aan de monding van de Nethe in de Weser. Deze bijrivier ontspringt in het Teutoburger Wald. We gebruiken deze rivier samen met haar bijrivier de Öse om het Teutoburger Wald, een bergrug die de waterscheiding vormt tussen de Weser- en de Rijnrivieren, aan een relatief beperkt stijgingspercentage te overwinnen. We volgen hiervoor de Kloster-Garten-Route tot in Neuenheerse. Bij Dringenberg komen we langs de Mühlenbach, een aftakking van de Öse, enkele watermolens tegen. Na de vierbronnenstad Neuenheerse wacht een klim tot boven op de bergrug, vanwaar we de afdaling naar Paderborn aanvatten. De stadsnaam is ontleend aan de bronnen van de Pader. Liefst 200 bronnen verdeelt over grote brongebieden voeden via zes armen de rivier de Pader met 5000 l water per seconde. De Pader met veel meer debiet dan de Lippe waarmee hij zich na 4 km vervoegt, verliest echter daar zijn naam ten koste van deze Lippe. Hiermee is het de kortste rivier van Duitsland. Met Paderborn zijn we in Nordrhein-Westfalen belandt en maken we veelal gebruik van de rode fietswegwijzers en rode knooppunten van het fietsnetwerk Nordrhein-Westfalen.
De Westfaalse baai
We fietsen nu door de Westfälische Bucht, een vlakte begrensd door het Teutoburger Wald (Nedersaksische bergland) en het Rijnse leisteengebergte dat zich uitstrekt over het Bergisches Land en het Sauerland. Ze wordt gevormd door de rivieren Ems en Lippe. Door deze baai, verbonden met de Rijn drongen de Romeinen, aangevoerd door Publius Quintilius Varus in 9 n. Chr., Germania binnen. Ze leden echter een pijnlijke nederlaag in het Teutoburger Wald (Varusslag) waar de Germaanse stammen 3 Romeinse legioenen op hun terugtocht naar het winterkamp in Anreppen opwachten en grotendeels uitmoordden. Varus pleegde na dit verlies zelfmoord. In het zuidwesten aan de rand van het Rijnse leisteengebergte komt de Ruhr vanuit het Sauerland binnengevloeid. We starten met de Römer-Lippe-Route in het stroomgebied van de Pader en de Lippe om dan via het belevenisvolle industrieel cultuurerfgoed Ruhrgebied de Ruhrtalradweg op te zoeken.
Soest was in de oudheid gelegen aan de 5000 jaar oude Hellweg, het westelijk deel van de middeleeuwse weg tussen Rijn en Elbe. ‘Hellweg’ staat voor heldere en brede weg. Het Westfaalse gedeelte verbond Duisburg met Paderborn en was deel van de heerbaan tussen Aken en Goslar. In de middeleeuwen was het een belangrijke handelsroute van west naar oost. Het middeleeuws karakter is terug te vinden in de smalle straten en de achter muren verborgen tuinen en huizen. Typisch zijn de in Anröchter Grünstein, groene zandsteen ontgonnen ten oosten van Soest, opgetrokken kerken en burgerhuizen. Maar de trots van de stad is de goed onderhouden middeleeuwse omwalling waarvan de ‘Kattenturm’ als enige volledig behouden is.
We fietsen nu door de Westfälische Bucht, een vlakte begrensd door het Teutoburger Wald (Nedersaksische bergland) en het Rijnse leisteengebergte dat zich uitstrekt over het Bergisches Land en het Sauerland. Ze wordt gevormd door de rivieren Ems en Lippe. Door deze baai, verbonden met de Rijn drongen de Romeinen, aangevoerd door Publius Quintilius Varus in 9 n. Chr., Germania binnen. Ze leden echter een pijnlijke nederlaag in het Teutoburger Wald (Varusslag) waar de Germaanse stammen 3 Romeinse legioenen op hun terugtocht naar het winterkamp in Anreppen opwachten en grotendeels uitmoordden. Varus pleegde na dit verlies zelfmoord. In het zuidwesten aan de rand van het Rijnse leisteengebergte komt de Ruhr vanuit het Sauerland binnengevloeid. We starten met de Römer-Lippe-Route in het stroomgebied van de Pader en de Lippe om dan via het belevenisvolle industrieel cultuurerfgoed Ruhrgebied de Ruhrtalradweg op te zoeken.
Soest was in de oudheid gelegen aan de 5000 jaar oude Hellweg, het westelijk deel van de middeleeuwse weg tussen Rijn en Elbe. ‘Hellweg’ staat voor heldere en brede weg. Het Westfaalse gedeelte verbond Duisburg met Paderborn en was deel van de heerbaan tussen Aken en Goslar. In de middeleeuwen was het een belangrijke handelsroute van west naar oost. Het middeleeuws karakter is terug te vinden in de smalle straten en de achter muren verborgen tuinen en huizen. Typisch zijn de in Anröchter Grünstein, groene zandsteen ontgonnen ten oosten van Soest, opgetrokken kerken en burgerhuizen. Maar de trots van de stad is de goed onderhouden middeleeuwse omwalling waarvan de ‘Kattenturm’ als enige volledig behouden is.
Industrietoerisme
De route van de industriecultuur is een groots opgezet toeristische concept inzake het industriële erfgoed van het Ruhrgebied. Het verbindt de belangrijkste en toeristisch meest aantrekkelijke industriële monumenten van het Ruhrgebied tussen de rivieren Lippe in het noorden en Ruhr in het zuiden. Het is opgebouwd rond 25 ankerpunten, 17 panoramische uitzichtpunten en 13 historische arbeiderswijken. In teken van dit concept is tussen beide rivieren een fietsnetwerk uitgebouwd. Wij fietsen door de zuidrand van dit culturele industrie-erfgoed richting Ruhr. In het onder monumentenzorg geplaatste vakwerkhuiscentrum van Hattingen staat het ene vakwerkhuis al wat schever dan het andere. Op het terrein van het LWL-industriemuseum Heinrichshütte, de stilgelegde metaalfabriek, loop je letterlijk in de voetsporen van metaalarbeiders langs een achttal facetten in de ijzerverwerking; van het smeltproces tot het transport van een half afgewerkt metaalproduct. Hierbij bestijg je via een lift de drie etages van de open metaalconstructie rond de hoogoven. Het bovenste platform biedt een euforisch panorama over de Ruhrvlakte en een beklemmend dieptezicht op de wirwar aan ijzeren buizen, kokers, loopbruggen, trappen en balken.
De route van de industriecultuur is een groots opgezet toeristische concept inzake het industriële erfgoed van het Ruhrgebied. Het verbindt de belangrijkste en toeristisch meest aantrekkelijke industriële monumenten van het Ruhrgebied tussen de rivieren Lippe in het noorden en Ruhr in het zuiden. Het is opgebouwd rond 25 ankerpunten, 17 panoramische uitzichtpunten en 13 historische arbeiderswijken. In teken van dit concept is tussen beide rivieren een fietsnetwerk uitgebouwd. Wij fietsen door de zuidrand van dit culturele industrie-erfgoed richting Ruhr. In het onder monumentenzorg geplaatste vakwerkhuiscentrum van Hattingen staat het ene vakwerkhuis al wat schever dan het andere. Op het terrein van het LWL-industriemuseum Heinrichshütte, de stilgelegde metaalfabriek, loop je letterlijk in de voetsporen van metaalarbeiders langs een achttal facetten in de ijzerverwerking; van het smeltproces tot het transport van een half afgewerkt metaalproduct. Hierbij bestijg je via een lift de drie etages van de open metaalconstructie rond de hoogoven. Het bovenste platform biedt een euforisch panorama over de Ruhrvlakte en een beklemmend dieptezicht op de wirwar aan ijzeren buizen, kokers, loopbruggen, trappen en balken.
Het Bergischer Land
We maken gebruik van de Bergischer Panorama-Radweg en de Niederbergbahn Panorama-Radweg om een verbinding te maken met het Neanderthal, de vallei genoemd naar de daar gevonden Neanderthaler. Het Bergisches Land is een reliëf- en natuurrijk middelgebergte in de driehoek Wuppertal, Solingen en Remscheid dat de overgang vormt tussen het Ruhrgebied en het Sauerland. De Bergischer Panorama-Radweg is een spoorwegroute met tunnels en viaducten die zich doorheen dit oude berglandschap een bijzonder reliëfvriendelijke weg baant. Een spectaculair parcours volgt door het idyllische valleitje van de Düssel, het zogenaamde Neanderdal dat in teken staat van het leefgebied van de hier teruggevonden Neanderthaler. Op het einde van het dal gaat het voorbij aan het Neanderthal dierenpark waar oerossen, buffels en tarpanpaarden grazen.
We maken gebruik van de Bergischer Panorama-Radweg en de Niederbergbahn Panorama-Radweg om een verbinding te maken met het Neanderthal, de vallei genoemd naar de daar gevonden Neanderthaler. Het Bergisches Land is een reliëf- en natuurrijk middelgebergte in de driehoek Wuppertal, Solingen en Remscheid dat de overgang vormt tussen het Ruhrgebied en het Sauerland. De Bergischer Panorama-Radweg is een spoorwegroute met tunnels en viaducten die zich doorheen dit oude berglandschap een bijzonder reliëfvriendelijke weg baant. Een spectaculair parcours volgt door het idyllische valleitje van de Düssel, het zogenaamde Neanderdal dat in teken staat van het leefgebied van de hier teruggevonden Neanderthaler. Op het einde van het dal gaat het voorbij aan het Neanderthal dierenpark waar oerossen, buffels en tarpanpaarden grazen.
Rijn en Erft
We komen het centrum van Düsseldorf binnen via de wijk Carlstadt, het zuidelijk deel van het centrum. We fietsen over de Königsallee, de meest luxueuze winkelstraat. Op het einde ligt de winkelwijk Schadowstrasse met de moderne Kö-Bogen, het modernste winkelcentrum van de stad. Via de uitloper van het stadspark ‘Hofgarten’ fietsen we naar de Altstadt, de oudste wijk van de stad en geliefde uitgangsbuurt. Deze raakt de Rijn met zijn levendige Rijnoeverpromenade die verbinding maakt met de Mediahaven, een aantrekkelijke wijk van hotels, kantoren, woonblokken en bedrijfsgebouwen in moderne architectuur, aangelegd in de oude haven.
We fietsen langs de Rijn naar de Erft en volgen deze over de Erft-Radweg tot wanneer een fietspad over het oude transportbandtracé ons naar de open bruinkoolmijn Hambach brengt. Het gaat omheen de gigantische stortberg Sophienhöhe naar het traject van de oude Romeinse heerbaan, sinds kort betiteld als ‘Via Belgica’, dat een rechte lijn trekt naar de citadelstad Jülich.
We komen het centrum van Düsseldorf binnen via de wijk Carlstadt, het zuidelijk deel van het centrum. We fietsen over de Königsallee, de meest luxueuze winkelstraat. Op het einde ligt de winkelwijk Schadowstrasse met de moderne Kö-Bogen, het modernste winkelcentrum van de stad. Via de uitloper van het stadspark ‘Hofgarten’ fietsen we naar de Altstadt, de oudste wijk van de stad en geliefde uitgangsbuurt. Deze raakt de Rijn met zijn levendige Rijnoeverpromenade die verbinding maakt met de Mediahaven, een aantrekkelijke wijk van hotels, kantoren, woonblokken en bedrijfsgebouwen in moderne architectuur, aangelegd in de oude haven.
We fietsen langs de Rijn naar de Erft en volgen deze over de Erft-Radweg tot wanneer een fietspad over het oude transportbandtracé ons naar de open bruinkoolmijn Hambach brengt. Het gaat omheen de gigantische stortberg Sophienhöhe naar het traject van de oude Romeinse heerbaan, sinds kort betiteld als ‘Via Belgica’, dat een rechte lijn trekt naar de citadelstad Jülich.
De Limburgen
Over het fietspad op de voormalige Aachense industriespoorweg en het lieftallig valleitje van de Broich Bach beek binden we een eind aan het Duitse traject. We fietsen de grens over naar Zuid-Limburg, door de zuidelijke regio van wat zich Parkstad Limburg noemt en gevormd wordt door 13 Zuidoost Limburgse gemeenten waarvan Heerlen en Kerkrade het meeste inwoners tellen. Parkstad verwijst naar het karakteristieke groenzones in de gemeenten en in de overgang naar de omliggende landbouwgebieden ontstaan uit de ruimtelijke ordening van de voormalige steenkoolmijnen. Heerlen en Kerkrade behoorden tot de Oostelijke mijnstreek waarvan de meeste steenkoolmijnen ontmanteld zijn en heringericht als recreatiegebieden, woonwijken en bedrijventerreinen, in tegenstelling van de Belgisch Limburgse mijnen die veelal als industrieel erfgoed behouden zijn. Heerlen lag op de ‘Via Belgica’, de hedendaagse benaming voor de destijds naamloze Romeinse heerbaan tussen Keulen en Boulogne-sur-Mer. Deze liep over de heuvels naar Valkenburg, vervolgens door het Geuldal naar Maastricht om er de Maas over te steken naar Tongeren, de oudste en enige Romeinse stad in België en Nederland. De World Peace Flame maakt deel uit van een internationaal project opgestart op 31 juli 1999 in Wales waar 7 vlammen vanuit 5 continenten de World Peace Flame in Wales ontstaken. Aan de brug van Vroenhoven is op 29 april 2012 de eerste wereldvredesvlam van België ontstoken op de plek waar op 10 mei 1940 België in WO II betrokken werd.
Over het fietspad op de voormalige Aachense industriespoorweg en het lieftallig valleitje van de Broich Bach beek binden we een eind aan het Duitse traject. We fietsen de grens over naar Zuid-Limburg, door de zuidelijke regio van wat zich Parkstad Limburg noemt en gevormd wordt door 13 Zuidoost Limburgse gemeenten waarvan Heerlen en Kerkrade het meeste inwoners tellen. Parkstad verwijst naar het karakteristieke groenzones in de gemeenten en in de overgang naar de omliggende landbouwgebieden ontstaan uit de ruimtelijke ordening van de voormalige steenkoolmijnen. Heerlen en Kerkrade behoorden tot de Oostelijke mijnstreek waarvan de meeste steenkoolmijnen ontmanteld zijn en heringericht als recreatiegebieden, woonwijken en bedrijventerreinen, in tegenstelling van de Belgisch Limburgse mijnen die veelal als industrieel erfgoed behouden zijn. Heerlen lag op de ‘Via Belgica’, de hedendaagse benaming voor de destijds naamloze Romeinse heerbaan tussen Keulen en Boulogne-sur-Mer. Deze liep over de heuvels naar Valkenburg, vervolgens door het Geuldal naar Maastricht om er de Maas over te steken naar Tongeren, de oudste en enige Romeinse stad in België en Nederland. De World Peace Flame maakt deel uit van een internationaal project opgestart op 31 juli 1999 in Wales waar 7 vlammen vanuit 5 continenten de World Peace Flame in Wales ontstaken. Aan de brug van Vroenhoven is op 29 april 2012 de eerste wereldvredesvlam van België ontstoken op de plek waar op 10 mei 1940 België in WO II betrokken werd.
Haspengouw, Hageland en de groene rand
Na de Romeinse overheersing onderging Zuid-limburg de Frankische staatsorganisatie die onze gewesten in gouwen en graafschappen verdeelde. Vandaar de naam Haspengouw (pagus Hasbania). Vanaf 718 behoorde deze streek tot het Prins-bisschopdom Luik, dat afhankelijk was van de keizer van het Heilig Romaanse Rijk, kortweg het Duitse Rijk genoemd. In de 10de E verlieten de Graven Van Hufte, wier gebied zich uitstrekte van Engelmanshoven tot Maaseik, hun vrij ongeschikte residentie aan de Maasoever en vestigden zich in Loon. Vanaf de 11de E werden zij de graven van Loon genoemd en kenden ze hevige tegenstand van het Hertogdom Brabant en het Prins-bisschopdom Luik. Voor het verdedigen van het grondgebied werd het grondgebied onderverdeeld in domeinen die aan de strijders werden afgestaan als beneficia. Deze groeiden in de 11de E uit tot Heerlijkheden. Onze route leidt voorbij aan menig renaissancekasteel al dan niet met Romaanse bouwelementen voortvloeiend uit die tijd. Geschiedenis van Gallo-Romeinse tot middeleeuwse Lakensteden en begijnhoven laat zich verhalen in Tongeren, St-Truiden, Zoutleeuw, Tienen en Leuven. Onze sprookjestocht naar Berlijn en terug is ook geschiedenis bij het bereiken van de triomfboog in het Jubelpark.
Na de Romeinse overheersing onderging Zuid-limburg de Frankische staatsorganisatie die onze gewesten in gouwen en graafschappen verdeelde. Vandaar de naam Haspengouw (pagus Hasbania). Vanaf 718 behoorde deze streek tot het Prins-bisschopdom Luik, dat afhankelijk was van de keizer van het Heilig Romaanse Rijk, kortweg het Duitse Rijk genoemd. In de 10de E verlieten de Graven Van Hufte, wier gebied zich uitstrekte van Engelmanshoven tot Maaseik, hun vrij ongeschikte residentie aan de Maasoever en vestigden zich in Loon. Vanaf de 11de E werden zij de graven van Loon genoemd en kenden ze hevige tegenstand van het Hertogdom Brabant en het Prins-bisschopdom Luik. Voor het verdedigen van het grondgebied werd het grondgebied onderverdeeld in domeinen die aan de strijders werden afgestaan als beneficia. Deze groeiden in de 11de E uit tot Heerlijkheden. Onze route leidt voorbij aan menig renaissancekasteel al dan niet met Romaanse bouwelementen voortvloeiend uit die tijd. Geschiedenis van Gallo-Romeinse tot middeleeuwse Lakensteden en begijnhoven laat zich verhalen in Tongeren, St-Truiden, Zoutleeuw, Tienen en Leuven. Onze sprookjestocht naar Berlijn en terug is ook geschiedenis bij het bereiken van de triomfboog in het Jubelpark.
Praktisch:
De digitale fietsgidsen inclusief GPS-tracks zijn te bestellen aan een werkkost van ca. € 0,01/km met een korting van 100 km op de totale route. De 4 gidsen zijn PDF-bestanden in A5 formaat (smarthphone, tablet, …) en daardoor indien gewenst als boekversie af te drukken, geschikt voor fietsstuurtassen.
De digitale fietsgids Brussel → Berlijn → Brussel is opgedeeld in 4 delen, te combineren tot heen en terug; heen of terug; westelijke lus; oostelijke lus.
Enkele rit Brussel → Berlijn (1487 km; € 15) omvat deel 1a (Brussel → Hann. Münden 798 km; 136 pg; € 8) en deel 1b (Hann. Münden → Berlijn 689 km; 128 pg; € 7);
Enkele rit Berlijn → Brussel (1110 km; € 11) omvat deel 2a (Berlijn → Bad Karlshafen 495 km; 96 pg; € 5) en deel 2b (Bad Karlshafen → Brussel 615 km; 130 pg; € 6);
De westelijke lus Brussel → Hann. Münden → Brussel omvat delen 1a + 2b (1463 km; € 14);
De oostelijke lus Hann. Münden → Berlijn → Hann. Münden omvat delen 2a + 1b (1160 km; € 12);
De totale route Brussel → Berlijn→ Brussel omvat delen 1a+1b+2a+2b (2597 km; € 25)
De digitale fietsgidsen inclusief GPS-tracks zijn te bestellen aan een werkkost van ca. € 0,01/km met een korting van 100 km op de totale route. De 4 gidsen zijn PDF-bestanden in A5 formaat (smarthphone, tablet, …) en daardoor indien gewenst als boekversie af te drukken, geschikt voor fietsstuurtassen.
De digitale fietsgids Brussel → Berlijn → Brussel is opgedeeld in 4 delen, te combineren tot heen en terug; heen of terug; westelijke lus; oostelijke lus.
Enkele rit Brussel → Berlijn (1487 km; € 15) omvat deel 1a (Brussel → Hann. Münden 798 km; 136 pg; € 8) en deel 1b (Hann. Münden → Berlijn 689 km; 128 pg; € 7);
Enkele rit Berlijn → Brussel (1110 km; € 11) omvat deel 2a (Berlijn → Bad Karlshafen 495 km; 96 pg; € 5) en deel 2b (Bad Karlshafen → Brussel 615 km; 130 pg; € 6);
De westelijke lus Brussel → Hann. Münden → Brussel omvat delen 1a + 2b (1463 km; € 14);
De oostelijke lus Hann. Münden → Berlijn → Hann. Münden omvat delen 2a + 1b (1160 km; € 12);
De totale route Brussel → Berlijn→ Brussel omvat delen 1a+1b+2a+2b (2597 km; € 25)