Franse Ardennen
Via de Voie Verte naar de Thiérache; fietstocht tussen versterkte bolwerken
|
De regio ‘Franse Ardennen’ opent op 7 juni 2008 officieel de gloednieuwe 83 km lange vlakke Voie Verte op de oevers van de Maas tussen de vestingsteden Givet en Charleville-Mézières. De ten oosten aansluitende streek Thiérache is een heuvelachtig rivieren- en boslandschap met vele kleine departementale wegen. In drie dagen fietsen we door typerende Ardense plaatsjes rijk aan versterkte kerken en kastelen.
De Voie Verte langs de Maas Het Franse departement Ardennen stamt uit een samensmelting van de oude provincies Henegouwen, Picardie en Champagne. De naamgeving Ardennen komt van het Keltische ‘Arduen’ en betekent donker en diep bos. Het noorden van het departement boort zich met Givet als meest noordelijke punt als een schiereiland in de Belgische (Naamse) Ardennen. De hier sterk meanderende Maas snijdt als een kronkelende ader door het ‘Forêt des Ardennes’ om ten noorden van Givet België binnen te stromen. Langs de Belgische Maas zijn de jaagpaden al jaren in gebruik als RAVeL. Nu, officieel vanaf 7 juni 2008, krijgt deze een verlengde langs de Franse Maas. Vanaf Hastière (aansluiting op de RAVeL 2) liep al een verbinding naar het Franse Givet. Nu is daar een vervolg aan gesmeed tot in Charleville-Mézières. 83 km volgt de fietser over een vlak, grotendeels nieuw geasfalteerd, traject de kronkelende Maas. |
In Givet steken we de Maas over naar de oever waar de Voie Verte zijn aanvang kent. Niet ver ten zuiden liggen in een enorme meander de koeltorens van de kerncentrale van Chooz. Via een brug snijden we de meander af en fietsen door het ó zo schonere dorpje. Buiten het dorp bij een picknickzone is een rotsblok bewerkt tot een grote stenen man die somber over de Maasvlakte kijkt. Na Vireux, met boven op en rots een Romeins oppidum (kamp), slingert de Maas zich doorheen het woud. Fumay ligt in een volgende meander en heeft een aardig centrum waar de hoger gelegen kerk in opvallende gele zandsteen de volle aandacht opeist. We fietsen de gehele bocht rond om via een helgroen geverfde fietsbrug opnieuw de Maas over te steken. Revin is het volgende stadje, dat gespreid ligt over maar liefst drie meanders. Voor de scheepvaart is een tunnel gegraven, wij moeten eromheen of erover. De oudste gebouwen, met het Spaanse huis als blikvanger en het hart van het stadje, liggen onmiddellijk aan de Maas bij het binnenrijden van Revin. Op het einde van -noem het- de kade ligt een recreatiepark met sportvelden, een trekkersverblijf en een camping. Revin ligt zowat halverwege deze dagetappe en is wellicht de geschikte plek om de route eventueel op te splitsen. De vallei versmalt alsmaar met alsmaar indrukwekkender rotswanden. Monthermé is de plek waar de Semoy (Semois) uitmondt in de Maas. Bogny viert kermis, op de andere oever weerspiegelen oude gebouwen in het kolkende water met in het verlengde op de maasoever een rij roze bloeiende Japanse kerselaars. Hoog erboven op een rots een beeldhouwwerk met belvedère. Op weg naar Charleville-Mézières blijven nog enkele opvallende beelden bij: een modern metalen sculptuur in de vorm van een vrouw gezeten op een kruk (fiets?) bovenop een bunker, rotsen die tegen de hemel afgetekend staan als een verhakkeld gebit en een sluisje met overstromingshoogten. Deze tocht is als dagtocht te fietsen in combinatie met de trein.
Charleville-Mézières, hoofdstad der Franse Ardennen
De over twee meanders verdeelde stad bestaat uit twee delen: het oude stadsdeel Mézières uit de 9de eeuw en het 17de eewse Charleville. De vrome Charles de Gonzagues, hertog van Nevers en Rethel, wou met het prestigieuze Charleville rivaliseren met de calvinistische steden in de regio. Dit uit zich door een symmetrisch geheel van rechte straten in dambordvorm, geïnspireerd op Romeinse steden. Het centrale hart van de stad is een typerend prachtig rechthoekig Frans plein, de Place Ducale omgeven door renaissancegebouwen en een wandelgalerij. De woningen vertonen drie steensoorten: rode baksteen, gele zandsteen uit Dom-le-Mesnil en blauwe leisteen uit Fumay voor de daken. Drie kleuren die terugkomen in het stadsvaandel. In een hoek van het plein ligt het aan te bevelen ‘Musée de l’Ardenne’ met een doorsteek naar de Place Winston Churchill. Deze is omgeven door oude kloostergebouwen en herbergt nu de gerenommeerde marionettenschool. De ‘Grand Marionettiste’. Een klok in de vorm van een grote marionet speelt telkens op het uur een bedrijfje uit de legende van de ‘Vier Heemskinderen’. Opvallend is dat de gebouwen in deze stad uit twee symmetrische woningen bestaan met slechts één gezamenlijke toegangsdeur in het midden. Boven die deur vind je dan ook twee straatnummers terug. In de zomer is het grote plein volledig verkeersvrij en livemuziek brengt sfeer op de vele terrasjes. Aan de oever van de Maas strekt zich het moderne recreatiegebied Mont Olympe, inclusief jachthaven en zwemparadijs, uit.
Mézières kent een veel oudere geschiedenis. Oude steegjes met leisteenhuizen omringen de Basiliek Notre-Dame de l’Espérance. De basiliek is uitgedost met glasramen in Picasso-stijl. Smalle, achter en tussen moderne flatgebouwen verstoken, steegjes en binnenkoertjes geven resten van de middeleeuwse muren bloot. De ‘s avonds verlichte Poort van Bourgogne is een overblijfsel van de toenmalige citadel en omgegeven door een mooi wandelpark.
De over twee meanders verdeelde stad bestaat uit twee delen: het oude stadsdeel Mézières uit de 9de eeuw en het 17de eewse Charleville. De vrome Charles de Gonzagues, hertog van Nevers en Rethel, wou met het prestigieuze Charleville rivaliseren met de calvinistische steden in de regio. Dit uit zich door een symmetrisch geheel van rechte straten in dambordvorm, geïnspireerd op Romeinse steden. Het centrale hart van de stad is een typerend prachtig rechthoekig Frans plein, de Place Ducale omgeven door renaissancegebouwen en een wandelgalerij. De woningen vertonen drie steensoorten: rode baksteen, gele zandsteen uit Dom-le-Mesnil en blauwe leisteen uit Fumay voor de daken. Drie kleuren die terugkomen in het stadsvaandel. In een hoek van het plein ligt het aan te bevelen ‘Musée de l’Ardenne’ met een doorsteek naar de Place Winston Churchill. Deze is omgeven door oude kloostergebouwen en herbergt nu de gerenommeerde marionettenschool. De ‘Grand Marionettiste’. Een klok in de vorm van een grote marionet speelt telkens op het uur een bedrijfje uit de legende van de ‘Vier Heemskinderen’. Opvallend is dat de gebouwen in deze stad uit twee symmetrische woningen bestaan met slechts één gezamenlijke toegangsdeur in het midden. Boven die deur vind je dan ook twee straatnummers terug. In de zomer is het grote plein volledig verkeersvrij en livemuziek brengt sfeer op de vele terrasjes. Aan de oever van de Maas strekt zich het moderne recreatiegebied Mont Olympe, inclusief jachthaven en zwemparadijs, uit.
Mézières kent een veel oudere geschiedenis. Oude steegjes met leisteenhuizen omringen de Basiliek Notre-Dame de l’Espérance. De basiliek is uitgedost met glasramen in Picasso-stijl. Smalle, achter en tussen moderne flatgebouwen verstoken, steegjes en binnenkoertjes geven resten van de middeleeuwse muren bloot. De ‘s avonds verlichte Poort van Bourgogne is een overblijfsel van de toenmalige citadel en omgegeven door een mooi wandelpark.
Vele themaroutes
Ons tweede etappe is een vrij korte en is een aaneenschakeling van toeristische routes geschikt voor zowel fietsers als motors of auto’s. Wij kozen de meest autoluwe uit naar de fortenstad Rocroi. Bij het verlaten van Charleville moeten we nog enkele kilometers autoverkeer dulden, maar na enige tijd versmallen de wegen tot niet veel meer als dubbele fietspaden. We fietsen van dorp naar dorp doorheen een landschappelijk zeer aantrekkelijke streek met mooi zicht op de vallei en de omliggende heuvels. De tocht door de vallei van de Sormonne verloopt vooral in en bovenop de glooiende valleiheuvels. In ieder dorp zien we wel een rij oude huizen uit plaatselijke gele zandsteen. Oude kersenbomen zijn getooid met helgroene maretakken. Enkele malen kruipen de hellingen flink in de kuiten. De dorpjes Hardoncelle en Remilly-les-Pothées liggen bovenop zo een heuvelpiek en bezitten een kasteel. Na een lange afdaling kom je in het gehuchtje Servion. De streek is geroemd om zijn versterkte kerken. Een smalle opening in een rij typische zandsteenhuisjes geeft toegang naar het kerkje St-Etienne. De stevige vierkantstoren is versterkt door twee hoektorens met schietgaten. In Rovroy-sur-Audry bevindt zich het enige cafeetje op deze etappe. We klimmen terug de vallei uit naar l’Echelle. Ook hier een kasteel geflankeerd door enorme ronde hoektorens. Ertegenover het Hôtel Beury, centrum voor kunst en literatuur. Via Laval, Chilly en Etalle gaat het naar Maubert-Fontaine aan de voet van een groot woud dat we al geruime tijd aan de horizon zagen. Bij het binnen rijden van het bos staan twee rechtopstaande stenen platen ter ere van St-Remy, beschermheilige van het woud van Potées. Midden in het woud, een beetje verstoken, staat de eik van de vriendschap ‘Franco-Belge’, een natuurmonument van inmiddels 348 jaar oud. Na het bos is het nog enkele kilometers fietsen tot de stervormige versterking van Rocroi.
Ons tweede etappe is een vrij korte en is een aaneenschakeling van toeristische routes geschikt voor zowel fietsers als motors of auto’s. Wij kozen de meest autoluwe uit naar de fortenstad Rocroi. Bij het verlaten van Charleville moeten we nog enkele kilometers autoverkeer dulden, maar na enige tijd versmallen de wegen tot niet veel meer als dubbele fietspaden. We fietsen van dorp naar dorp doorheen een landschappelijk zeer aantrekkelijke streek met mooi zicht op de vallei en de omliggende heuvels. De tocht door de vallei van de Sormonne verloopt vooral in en bovenop de glooiende valleiheuvels. In ieder dorp zien we wel een rij oude huizen uit plaatselijke gele zandsteen. Oude kersenbomen zijn getooid met helgroene maretakken. Enkele malen kruipen de hellingen flink in de kuiten. De dorpjes Hardoncelle en Remilly-les-Pothées liggen bovenop zo een heuvelpiek en bezitten een kasteel. Na een lange afdaling kom je in het gehuchtje Servion. De streek is geroemd om zijn versterkte kerken. Een smalle opening in een rij typische zandsteenhuisjes geeft toegang naar het kerkje St-Etienne. De stevige vierkantstoren is versterkt door twee hoektorens met schietgaten. In Rovroy-sur-Audry bevindt zich het enige cafeetje op deze etappe. We klimmen terug de vallei uit naar l’Echelle. Ook hier een kasteel geflankeerd door enorme ronde hoektorens. Ertegenover het Hôtel Beury, centrum voor kunst en literatuur. Via Laval, Chilly en Etalle gaat het naar Maubert-Fontaine aan de voet van een groot woud dat we al geruime tijd aan de horizon zagen. Bij het binnen rijden van het bos staan twee rechtopstaande stenen platen ter ere van St-Remy, beschermheilige van het woud van Potées. Midden in het woud, een beetje verstoken, staat de eik van de vriendschap ‘Franco-Belge’, een natuurmonument van inmiddels 348 jaar oud. Na het bos is het nog enkele kilometers fietsen tot de stervormige versterking van Rocroi.
De fortificatiestad Rocroi
Rocroi mag je bestempelen als de meest unieke fortenstad in Frankrijk. Vijf spitse bolwerken zijn verbonden door indrukwekkende muren. Het gehele complex is omgeven door een diepe gracht. De stervorm had een ingenieuze vormgeving. Vanaf de centrale markt lopen rechte straten naar de vestingwallen. De verdedigingsmuren waren hierdoor snel bereikbaar. De binnendringende vijand ontbrak het aan schutting onder de vorm van dode hoeken en kwam zo terecht in een ware schiettent. Bastions, kazematten, twee munitieplaatsen en vele gebouwen zijn vandaag nog volledig intact. Bovenop de wallen heb je een eenmalig zicht op de weidse omgeving en het strategisch belang van deze fortenstad.
De meest besproken strijd in Rocroi is de overwinning die de 22 jaar jonge Hertog van Enghien in enkele uren tijd behaalde op het onoverwinnelijke Spaanse leger dat destijds heerste over de Nederlanden waaronder Vlaanderen. Het verdict was een afschuwelijk bloedbad met 8000 gesneuvelde Spanjaarden en 2000 Fransen.
Rocroi mag je bestempelen als de meest unieke fortenstad in Frankrijk. Vijf spitse bolwerken zijn verbonden door indrukwekkende muren. Het gehele complex is omgeven door een diepe gracht. De stervorm had een ingenieuze vormgeving. Vanaf de centrale markt lopen rechte straten naar de vestingwallen. De verdedigingsmuren waren hierdoor snel bereikbaar. De binnendringende vijand ontbrak het aan schutting onder de vorm van dode hoeken en kwam zo terecht in een ware schiettent. Bastions, kazematten, twee munitieplaatsen en vele gebouwen zijn vandaag nog volledig intact. Bovenop de wallen heb je een eenmalig zicht op de weidse omgeving en het strategisch belang van deze fortenstad.
De meest besproken strijd in Rocroi is de overwinning die de 22 jaar jonge Hertog van Enghien in enkele uren tijd behaalde op het onoverwinnelijke Spaanse leger dat destijds heerste over de Nederlanden waaronder Vlaanderen. Het verdict was een afschuwelijk bloedbad met 8000 gesneuvelde Spanjaarden en 2000 Fransen.
Naamse bossen en RAVeL 2
Teugkeren naar Givet kan via de Vallée de Misère naar Revin, maar dan moeten we 40 km opnieuw over de RAVeL langs de Maas. Wij kiezen om terug te keren via de Naamse Thiérache en de RAVeL 2 die net ten noorden van Givet passeert. Hiervoor moeten we naar Mariembourg. Via de oude weg naar Gué d’Hossus steken we de grens over naar Brûly en duiken via een smalle weg het woud in. We nemen de vertakking via het stuwmeer van de Ry de Rome naar Petigny en vervolgens het toeristenstadje Nismes, gekend om zijn Fondri des Chiens (grote rotsige kuilen die lokale inwoners vroeger al eens gebruikten als hondsgraven), in de vallei van de Viroin. Het eerste opvallende gebouw met in de voorgevel een windmolen verwerkt bij het binnenrijden van Mariembourg is de brouwerij ‘Brasserie des Fagne’. Tijd om even aandacht te besteden aan een lekkere ‘Super de Fagne’. De RAVeL 2 loopt over de oude spoorlijn 156 van Mariembourg naar Hermeton. Op het moment dat deze in de maasvallei daalt, ligt rechts beneden Givet. We zoeken ons een route via enkele kleinere wegen en even later staan we terug aan de Maas.
Teugkeren naar Givet kan via de Vallée de Misère naar Revin, maar dan moeten we 40 km opnieuw over de RAVeL langs de Maas. Wij kiezen om terug te keren via de Naamse Thiérache en de RAVeL 2 die net ten noorden van Givet passeert. Hiervoor moeten we naar Mariembourg. Via de oude weg naar Gué d’Hossus steken we de grens over naar Brûly en duiken via een smalle weg het woud in. We nemen de vertakking via het stuwmeer van de Ry de Rome naar Petigny en vervolgens het toeristenstadje Nismes, gekend om zijn Fondri des Chiens (grote rotsige kuilen die lokale inwoners vroeger al eens gebruikten als hondsgraven), in de vallei van de Viroin. Het eerste opvallende gebouw met in de voorgevel een windmolen verwerkt bij het binnenrijden van Mariembourg is de brouwerij ‘Brasserie des Fagne’. Tijd om even aandacht te besteden aan een lekkere ‘Super de Fagne’. De RAVeL 2 loopt over de oude spoorlijn 156 van Mariembourg naar Hermeton. Op het moment dat deze in de maasvallei daalt, ligt rechts beneden Givet. We zoeken ons een route via enkele kleinere wegen en even later staan we terug aan de Maas.
Blauwe steen en het militaire Givet
Givet is de laatste door Vauban versterkte fortificatie van de dubbele fortengordel die Vauban versterkte ter verdediging van de noordelijke grens van het toenmalige Frankrijk. Het door Keizer Karel in de 16de eeuw gebouwde en naar hem vernoemde onneembare Spaanse fort annex citadel bovenop een kalkachtige rotspunt kreeg in de 17de eeuw de voor Vaubon gekende typische stervormige versterking. Door de eeuwen heen is de stad met het militaire bolwerk geteisterd door oorlogen. Vandaag de dag is de citadel nog steeds in militaire handen en dient als opleidingscentrum voor de Commando’s van het Franse leger. De huidige stad bezit een opmerkelijk architecturaal patrimonium. Het historische centrum bezit nog vele militaire tekenen waaronder de officiersmess en andere militaire gebouwen. Oude ondoordringbare straatjes liggen in een halve cirkel tegen de Maas omheen het centrum, de vroegere munitieplaats. Enge vluchtsteegjes maakten het de belagers moeilijk in de onoverzichtelijke straatjes. De verdedigers van de stad kwamen uit het niets te voorschijn of verdwenen snel in via deze mollengangen. De stad bezat drie torens die in het wapenschild verwerkt zijn, twee ervan overleefden de woelige geschiedenis van de stad. Op het marktpleintje staan twee opvallende gebouwen: de klassieke uit blauwe steen opgetrokken kerk St-Hilaire en het bombastisch uit de kluiten geschoten stadhuis. Vele gebouwen in de stad zijn opgetrokken in de voor Givet kenmerkende blauwe steen. “Pierres bleues” is ook de benaming van de lokale chocolade met blauwe bosbessenvulling.
Givet is de laatste door Vauban versterkte fortificatie van de dubbele fortengordel die Vauban versterkte ter verdediging van de noordelijke grens van het toenmalige Frankrijk. Het door Keizer Karel in de 16de eeuw gebouwde en naar hem vernoemde onneembare Spaanse fort annex citadel bovenop een kalkachtige rotspunt kreeg in de 17de eeuw de voor Vaubon gekende typische stervormige versterking. Door de eeuwen heen is de stad met het militaire bolwerk geteisterd door oorlogen. Vandaag de dag is de citadel nog steeds in militaire handen en dient als opleidingscentrum voor de Commando’s van het Franse leger. De huidige stad bezit een opmerkelijk architecturaal patrimonium. Het historische centrum bezit nog vele militaire tekenen waaronder de officiersmess en andere militaire gebouwen. Oude ondoordringbare straatjes liggen in een halve cirkel tegen de Maas omheen het centrum, de vroegere munitieplaats. Enge vluchtsteegjes maakten het de belagers moeilijk in de onoverzichtelijke straatjes. De verdedigers van de stad kwamen uit het niets te voorschijn of verdwenen snel in via deze mollengangen. De stad bezat drie torens die in het wapenschild verwerkt zijn, twee ervan overleefden de woelige geschiedenis van de stad. Op het marktpleintje staan twee opvallende gebouwen: de klassieke uit blauwe steen opgetrokken kerk St-Hilaire en het bombastisch uit de kluiten geschoten stadhuis. Vele gebouwen in de stad zijn opgetrokken in de voor Givet kenmerkende blauwe steen. “Pierres bleues” is ook de benaming van de lokale chocolade met blauwe bosbessenvulling.
Steekkaart:
ROUTE: Voie Verte
SITUERING: Franse Ardennen ten zuiden van Henegouwen en Namen
VERTREK: Givet
LENGTE: 184 km
ETAPPE-INDELING:
Etappe 1: Givet – Charleville-Mézières = 83 km
Etappe 2: Charleville-Mézières – Rocroi = 47 km
Etappe 3: Rocroi – Givet = 54 km
GPS-track:
www.routeyou.com/route/view/197506/fietsroute-franse-ardennen-givet-charleville-mezieres.nl
www.routeyou.com/route/view/197504/fietsroute-franse-ardennen-charleville-mezieres-rocroi.nl
www.routeyou.com/route/view/197505/fietsroute-franse-ardennen-rocroi-givet.nl
LOGIES:
Hotel Le Val Saint-Hilaire: Quai des Fours 7, F-08600 Givet, tel: +33 3 24 42 38 50, www.hotel-val-st-hilaire.com, [email protected]
Hotel de Paris: Avenue Georges Corneau 24, F-08000 Charleville-Mézières, tel: +33 3 24 33 34 38, www.hoteldeparis08.fr
Chambres et table d’Hötes Levaast-Dumonceau, Gites de France : Rue d’Hersigny 5, F-08230 Rocroi, tel: +33 3 24 53 86 37, lhttp://evdum.chez-alice.fr/maisons08, [email protected]
BEWEGWIJZERING: Voie Verte, Route des Fortifications, Route Ardennes Eifel, Route des Églises Fortifiées de Thiérache, Route des Légendes de Meuse et Semoy
BESCHRIJVING:
Etappe 1: Voie Verte tussen Givet en Charleville-Mézières
Etappe 2: D9 Warcq, Belval, Haudrecy, Remilly, Rouvroy, Echelle; weg naar Laval-Morency; D132 Chilly, Etaille, Maubert-Fontaine; D32 en D31 Sevigny-le-Forêt; weg naar Rocroi
Etappe 3: weg naar Gué d’Hossus en Bruly; N920; weg naar Petigny; N99, weg naar Nismes; N939 naar Mariembourg; RAVeL 2 tot oud station Agimont-Village; weg naar Givet; rechts/links op N908; RA na spoorweg
KAART: NGI 1/50.000 nr.: kaart IGN Série Verte n° 5 (Charleville-Mézières / Maubeuge)
INFO: www.voiesvertes.com/htm/departement08_NL.htm
TREIN: Frequentie treinverbinding tussen Givet en Charleville-Mézières met stations in Fumay, Revin, Monthermé
INFO: CDT des Ardennes, Place Ducale 22 BP 419, F-08107 Charleville-Mézières Cedx-France, tel: +33 3 24 56 06 08, www.ardennes.com, [email protected]
FIETSVERHUUR: Hotel Le Val Saint-Hilaire: (25 gloednieuwe MTB-fietsen sinds maart 2008) adres zie hoger
ROUTE: Voie Verte
SITUERING: Franse Ardennen ten zuiden van Henegouwen en Namen
VERTREK: Givet
LENGTE: 184 km
ETAPPE-INDELING:
Etappe 1: Givet – Charleville-Mézières = 83 km
Etappe 2: Charleville-Mézières – Rocroi = 47 km
Etappe 3: Rocroi – Givet = 54 km
GPS-track:
www.routeyou.com/route/view/197506/fietsroute-franse-ardennen-givet-charleville-mezieres.nl
www.routeyou.com/route/view/197504/fietsroute-franse-ardennen-charleville-mezieres-rocroi.nl
www.routeyou.com/route/view/197505/fietsroute-franse-ardennen-rocroi-givet.nl
LOGIES:
Hotel Le Val Saint-Hilaire: Quai des Fours 7, F-08600 Givet, tel: +33 3 24 42 38 50, www.hotel-val-st-hilaire.com, [email protected]
Hotel de Paris: Avenue Georges Corneau 24, F-08000 Charleville-Mézières, tel: +33 3 24 33 34 38, www.hoteldeparis08.fr
Chambres et table d’Hötes Levaast-Dumonceau, Gites de France : Rue d’Hersigny 5, F-08230 Rocroi, tel: +33 3 24 53 86 37, lhttp://evdum.chez-alice.fr/maisons08, [email protected]
BEWEGWIJZERING: Voie Verte, Route des Fortifications, Route Ardennes Eifel, Route des Églises Fortifiées de Thiérache, Route des Légendes de Meuse et Semoy
BESCHRIJVING:
Etappe 1: Voie Verte tussen Givet en Charleville-Mézières
Etappe 2: D9 Warcq, Belval, Haudrecy, Remilly, Rouvroy, Echelle; weg naar Laval-Morency; D132 Chilly, Etaille, Maubert-Fontaine; D32 en D31 Sevigny-le-Forêt; weg naar Rocroi
Etappe 3: weg naar Gué d’Hossus en Bruly; N920; weg naar Petigny; N99, weg naar Nismes; N939 naar Mariembourg; RAVeL 2 tot oud station Agimont-Village; weg naar Givet; rechts/links op N908; RA na spoorweg
KAART: NGI 1/50.000 nr.: kaart IGN Série Verte n° 5 (Charleville-Mézières / Maubeuge)
INFO: www.voiesvertes.com/htm/departement08_NL.htm
TREIN: Frequentie treinverbinding tussen Givet en Charleville-Mézières met stations in Fumay, Revin, Monthermé
INFO: CDT des Ardennes, Place Ducale 22 BP 419, F-08107 Charleville-Mézières Cedx-France, tel: +33 3 24 56 06 08, www.ardennes.com, [email protected]
FIETSVERHUUR: Hotel Le Val Saint-Hilaire: (25 gloednieuwe MTB-fietsen sinds maart 2008) adres zie hoger
