3 X Ahrvallei
Driemaal heffen we het romerglas, “Hoch, hoch, hoch”. Drie langeafstandspaden door één vallei; langs water, door wijnbergen, over bos- en rotspaden. Maak kennis met de Ahrvallei.
De benedenloop van de Ahr loopt van west naar oost richting Rijn. Het is een diep ingesneden dal met een steile zonneflank. Met 563 ha aan druivenplantages is de Ahrvallei het noordelijkste en kleinste wijnbouwgebied van Duitsland. Hiervan is 83,4% besteed voor de productie van rode wijn. Het Ahrdal bestaat al meer dan 150 jaar als wandelgebied. De eerste plaatselijke wandelingen waren met gele stippen gemarkeerd. De nieuwste rondwandelingen dragen nummers. Tussen toen en nu zijn ook drie langeafstandswandelingen gecreëerd, de Rotweinwanderweg, de Ahrtalweg en meest recent de Ahrsteig. Grimmige rotspartijen, dichte bossen, golvende heuvels en de steile in de zon gelegen wijnflanken zijn representatief voor de Ahrvallei. Waar de Ahrtalweg grotendeels de valleiflank opzoekt en naar het einde toe meer en meer de rivieroevers, trekt de Ahrsteig over menig smal bergpad doorheen de rotsvallei. De Rotweinwanderweg loopt vanaf Altenahr over de zonnezijde van de vallei op hoogte in de steile wijnflank richting Rijn. Waar de Ahrtalweg getrouw de Ahroever volgt doorheen de woonkernen, geeft de Rotweinwanderweg zicht van boven. De Ahrsteig zoekt over boswegen en bergpaden de hoogtes en laagtes op, vaak spectaculair en soms is ook voorzichtigheid geboden. Hij eist het meest van je krachten. Een combinatie van de drie geeft een totaalbeeld van het Ahrdal. Combineren kan door eentje stroomafwaarts te volgen, de andere opwaarts en de laatste weer af. Of … door gebruik te maken van het spoorlijntje waarop minimaal één trein per uur rijdt. Station Altenahr is driemaal ons uitgangspunt.
Altenahr → Walporzheim
Voor de Ahrsteig gaat het onder de spoorweg door naar een uitzichtpuntje bovenop een eerste rotsblok. Beneden ons aan de overzijde van de Ahr het wijnstadje Altenahr met op de erboven de ruïne Burg Are. Achter de burcht door loopt de Rotweinwanderweg eerst door bos om dan voor lange tijd de steile wijnbergflank op te zoeken. Op de oever, tussen huizen en rivier, komt de Ahrtalweg voorbij. Deze maakt een 3,5 km lange lus door het zogenaamde natuurgebied Langfigtal. Onder de brug staan de waterstanden met als hoogste stand juni 2016. Halverwege de enorme meander omheen de rots Engelsley wisselt het pad van oever via een voetgangersbrug. Weggespoeld tijdens het hoogwater en nog niet vervangen in het voorjaar 2017. Een spectaculaire variante om op de juiste oever uit te komen is bij het uitzichthutje achter de spoorweg de Ahrsteig naar rechts te volgen naar het Teufelsloch, een gat in een rots waardoor je heen kan lopen. Een ware bergroute waar enige stapzekerheid vereist is. Nadat de Ahr een bocht van 180° maakt naar het noorden leidt een geologisch wandelpad naar beneden in het Langfigtal. We zijn terug op route.
Voor de Ahrsteig gaat het onder de spoorweg door naar een uitzichtpuntje bovenop een eerste rotsblok. Beneden ons aan de overzijde van de Ahr het wijnstadje Altenahr met op de erboven de ruïne Burg Are. Achter de burcht door loopt de Rotweinwanderweg eerst door bos om dan voor lange tijd de steile wijnbergflank op te zoeken. Op de oever, tussen huizen en rivier, komt de Ahrtalweg voorbij. Deze maakt een 3,5 km lange lus door het zogenaamde natuurgebied Langfigtal. Onder de brug staan de waterstanden met als hoogste stand juni 2016. Halverwege de enorme meander omheen de rots Engelsley wisselt het pad van oever via een voetgangersbrug. Weggespoeld tijdens het hoogwater en nog niet vervangen in het voorjaar 2017. Een spectaculaire variante om op de juiste oever uit te komen is bij het uitzichthutje achter de spoorweg de Ahrsteig naar rechts te volgen naar het Teufelsloch, een gat in een rots waardoor je heen kan lopen. Een ware bergroute waar enige stapzekerheid vereist is. Nadat de Ahr een bocht van 180° maakt naar het noorden leidt een geologisch wandelpad naar beneden in het Langfigtal. We zijn terug op route.
Linksaf bij het uitzichthutje loopt de Ahrsteig door een tunnel onder de rots door. Aan de andere zijde komt de Ahrtalweg van rechts. Beide wandelwegen kruisen elkaar waarbij de Ahrtalweg de rivieroever volgt naar het wijndorp Mayschoß. Door het bos ergens hoog in de flank aan de overzijde van de rivier loopt de Rotweinwanderweg richting Altenahrer Eck, één van de mooiste uitzichtpunten in de Ahrvallei. Mayschoß is idyllisch gelegen omheen de centraal gelegen omloopberg Etzardt. De Rotweinwanderweg draait in de steile wijnbergflank volledig rond het dorp en komt daarbij voorbij aan de Michaelishof. Enkel op grond van het superbe uitzicht is een bezoek aan het wijnterras een aanrader.
Op de Ahrsteig brengt een steil pad ons bij een picknickplaats. Deze krachten vergende wandelroute fascineert door zijn idyllische bos-, smalle rots- en sappige graspaden die voorbij leidt aan menig natuurmonument en uitzichtpunt. Voor ons ligt het station van Mayschoß en even verder wijncoöperatieve met de oudste gewelvenkelder ter wereld. Op een rots daarboven de ruïne Saffenburg. De Ahr slingert zich eromheen. Samen met de Ahrtalweg trekt de Ahrsteig over de kam langs de ruïne heen. Een afsteker naar de burcht loont. Aan de overkant trekt een pad een ader door de wijndruivenhelling, met een onderbreking van trapjes en veiligheidsleuningen om een rotsformatie te overwinnen. Ja, het vervolg van de Rotweinwanderweg. Net voor het wijndorp Rech scheiden beide wegen zich om zich bij de brug terug te kruisen. De Ahrtalweg loopt links van de rivier langs wijngaarden, de Ahrtsteig rechts door de bosrand, de Rotweinwanderweg linksboven tussen de druivenstokken. Gelukkig wandelen we de drie routes, want een keuze maken voor eentje op de trajecten tussen Dernau en Walportzheim zou een aderlating zijn voor de twee anderen. Op de Ahrtalweg liggen de vinotheek Dagernova en de Ahrklause. Het eerste biedt streekwijnen en –producten aan, het tweede een sfeervol verandaterras vol snuisterijen. Een smal pad op hoogte in de steile bergflank trekt door een vernauwing van het dal. Het maakt van de valleiroute even een kloofwandeling.
De Ahrsteig doet zijn naam alle eer aan met een pad rechts de heuvel hoog naar de Krausbergtoren. De Rotweinwanderweg trekt om de wijngemeente Dernau heen naar de kloosterruïne Marienthal. De rust opzoeken binnen de muren van het kloostercafe komt van pas, want er wacht een klim van gans beneden de hele wijnberg omhoog naar de uitzichthut op de Fischlei. De hut op de volgende rotspunt noemt de Bunte Kuh en aan de overzijde van de rivier liggen de Katzlei, de Kuckkucksblik en de Habichtsblick. Een beestige bedoening lijkt mij. Tussen beide rotspunten, door een inham gescheiden, liggen Försters Wein-Terrassen. Geïnspireerd door de Spaanse architect Gaudi en de Oostenrijkse kunstnaar Hundertwasser naar het motto “de natuur kent geen rechte hoeken” staat hier een wijngoed dat niet zou misstaan in Bedrock (Flinstonestad). Beneden ligt Walporzheim, de toren aan de overzijde is de Krausbergtoren. Bij helder weer reikt het zich boven op de toren tot de dom van Keulen. In datzelfde bos staat ook de houten Alfred Dahm toren. Van daar loopt de Ahrsteig in vele serpentines naar beneden om samen te smelten met de Ahrtalweg richting Walporzheim.
Walporzheim → Bad Neuenahr
Net voor het dorp steekt de Ahrtalweg de Ahr over om natuurgetrouw op de linkeroever de rivier te vergezellen. De Ahrsteig blijft op de rechteroever en loopt een bosje in met tegen de bergflank piepkleine wijngaarden. Dan loopt hij door een enig mooi smal valleitje omsloten door twee steile wanden, telkens weer van oever wisselend via talrijke houten brugjes. Doorheen een bosje, wijnbergje over, weer een bosje in en zo maar door tot bij een Lourdeskapelletje. Aan de achterkant van de kapel is een artificiële grot toegevoegd waar binnenin vele noveenkaarsen branden. Gewijde Fatimamedailles mogen gratis meegenomen worden. Er volgt een gemoedelijke boswandeling, minder ‘Steig’ dan we tot nu toe gewoon zijn. Onderweg komen we houtsculptuurdieren tegen die ons van achter een afgeknotte boomstam aankijken. Plots staan we voor een grote picknickzone die de ‘Paradijsweide’ noemt. Een wegje vanuit het centrum van Bad Neuenahr loopt tot hier naar boven. Bij mooi weer is het hier wel hemels, maar vertoef je hier duidelijk niet alleen. Er loopt een toebrengroute van de Ahrtsteig naar beneden, maar wij willen nog naar de Bad Neuenahrer Berg, een koepelberg met bovenop een uitzichttoren. Een wandelpaadje speciaal gecreëerd voor de Ahrsteig kronkelt steil naar boven. Het ‘Steig’-gevoel komt terug naar boven. Op de rand van de reling bovenop de toren wijzen oriëntatieplaatjes in de richting van Bonn, Keulen, het Zevengebergte, de Rijn, … Hier kruist de Jacobsweg de Ahrsteig. Deze heeft doch niets te maken met de Compostelaroute, het is een 115 km lange wandelroute tussen Bonn aan de Rijn en Moselkern aan de Moezel. Wij nemen deze om af te dalen naar Bad Neuenahr. Hij leidt in vele serpentines de berg af richting kuurpark. Bepaalde dagen kan je hier terecht voor een pianoconcert of een ander cultureel vermaak. Het is omringd door renaissancegebouwen waaronder het kuurhuis en patriciërswoningen. Dit was vroeger de plaats voor de gegoede burgerij, maar staat nu open voor Jan en alleman. Achter het badhuis liggen de moderne Ahrthermen.
Net voor het dorp steekt de Ahrtalweg de Ahr over om natuurgetrouw op de linkeroever de rivier te vergezellen. De Ahrsteig blijft op de rechteroever en loopt een bosje in met tegen de bergflank piepkleine wijngaarden. Dan loopt hij door een enig mooi smal valleitje omsloten door twee steile wanden, telkens weer van oever wisselend via talrijke houten brugjes. Doorheen een bosje, wijnbergje over, weer een bosje in en zo maar door tot bij een Lourdeskapelletje. Aan de achterkant van de kapel is een artificiële grot toegevoegd waar binnenin vele noveenkaarsen branden. Gewijde Fatimamedailles mogen gratis meegenomen worden. Er volgt een gemoedelijke boswandeling, minder ‘Steig’ dan we tot nu toe gewoon zijn. Onderweg komen we houtsculptuurdieren tegen die ons van achter een afgeknotte boomstam aankijken. Plots staan we voor een grote picknickzone die de ‘Paradijsweide’ noemt. Een wegje vanuit het centrum van Bad Neuenahr loopt tot hier naar boven. Bij mooi weer is het hier wel hemels, maar vertoef je hier duidelijk niet alleen. Er loopt een toebrengroute van de Ahrtsteig naar beneden, maar wij willen nog naar de Bad Neuenahrer Berg, een koepelberg met bovenop een uitzichttoren. Een wandelpaadje speciaal gecreëerd voor de Ahrsteig kronkelt steil naar boven. Het ‘Steig’-gevoel komt terug naar boven. Op de rand van de reling bovenop de toren wijzen oriëntatieplaatjes in de richting van Bonn, Keulen, het Zevengebergte, de Rijn, … Hier kruist de Jacobsweg de Ahrsteig. Deze heeft doch niets te maken met de Compostelaroute, het is een 115 km lange wandelroute tussen Bonn aan de Rijn en Moselkern aan de Moezel. Wij nemen deze om af te dalen naar Bad Neuenahr. Hij leidt in vele serpentines de berg af richting kuurpark. Bepaalde dagen kan je hier terecht voor een pianoconcert of een ander cultureel vermaak. Het is omringd door renaissancegebouwen waaronder het kuurhuis en patriciërswoningen. Dit was vroeger de plaats voor de gegoede burgerij, maar staat nu open voor Jan en alleman. Achter het badhuis liggen de moderne Ahrthermen.
Vanaf de Rotweinwanderweg hebben we mooi zicht op de lang getrokken agglomeratie Ahrweiler-Bad Neuenahr, omsloten door aan één zijde de hoofdweg en aan de andere de Ahr. Wat volgt is het cultureel hoogtepunt van de route. De regeringsbunker is een atoombunker uit de tijd van de koude oorlog toen Bonn nog de hoofdstad was van de BRD. In geval van atoombomalarm was het de toenmalige dat Duitse regering zich hier in terugtrok. De bunker telt 17 km aan onderaardse gangen. Om dit crisiscommandocentrum te bevoorraden werd een spoorweg aangelegd. Tunnels en brugpeilers zijn er getuige van, de brug zelf en de sporen bleven uit. De tunnels dienden als schuilkelders voor de bevolking. De brugpeilers zijn nu in gebruik als klimpark. De bocht om staan we bij de ‘Winzerkapelle Sankt Urban’ waarvan de klok luidt bij speciale omstandigheden. Erbij staat een wijnpers, een informatiebord en een ligbank met zicht op het middeleeuwse Ahrweiler. De Rotweinwanderweg loopt hier een tijd samen met het wijnleerpad. Daarna trekt hij alsmaar verder door de wijnflank. Na de schuilhut Victoria loopt een wegje naar het centrum van Bad Neuenahr.
Op de oever van de Ahr trekt de Ahrtalweg voorbij aan het imposante ‘Kalvarienklooster’ naar één der vier toegangspoorten van Ahrweiler. Ook al loopt de wandelroute er aan voorbij, is een bezoek aan het volledig ommuurde middeleeuwse centrum met zijn mooie vakwerkhuizen een aanrader. Aan de rivierpromenade in Bad Neuenahr loopt het oeverpad voorbij aan de rozentuin en het Keizerin Victoria Park. De Dahliatuin en het kuurpark liggen op de andere oever. Op onze zijde staat een lange rij houten ligbanken. Het geschikte moment om even te recapituleren. Rust, water, wijn, bos, een grote verscheidenheid aan wandelmogelijkheden, wijndorpjes en vele inkeermogelijkheden … de Ahrvallei in veelvoud, een genot voor de wandelaar.
PRAKTISCH
STARTPLAATS: Altenahr
EINDPUNT: Bad Neuenahr
AFSTAND: Ahrsteig: 101 km van bron tot monding
Ahrtalweg: 82 km van bron tot monding
Rotweinwanderweg: 35 km van Altenahr naar Bad Bodendorf
Wij wandelden van Altenahr naar Bad Neuenahr met als schakelpunt Walporzheim:
28 km over de Ahrsteig (14 km → Walporzheim → 14 km)
27 km over de Ahrtalweg (14 km → Walporzheim → 13 km)
26 km over de Rotweinwanderweg (17,5 km → Walporzheim → 12,5 km)
BEWEGWIJZERING: Ahrsteig: rode AS op witte achtergrond
Ahrtalweg: zwarte A op witte achtergrond
Rotweinwanderweg: rode wijndruiventros op witte achtergrond
MOEILIJKHEIDSGRAAD: Ahrsteig: middelmatig tot zwaar (bergachtig, soms trapzekerheid vereist)
Ahrtalweg: gemakkelijk tot middelmatig (valleiwandeling)
Rotweinwanderweg: middelmatig (heuvelachtig)
INFO: www.ahrsteig.de; www.rotweinwanderweg.de;
www.outdooractive.com/de/fernwanderweg/eifel/ahrtalweg-a-gesamtverlauf/4082106
STREEKINFO: www.ahrtal.de
LOGIES: Wij overnachten in het Enjoy hotel Lochmühle in het wijndorp Mayschoß met trein- en bushalte op 5’ wandelen (www.enjoyhotels.nl)
STARTPLAATS: Altenahr
EINDPUNT: Bad Neuenahr
AFSTAND: Ahrsteig: 101 km van bron tot monding
Ahrtalweg: 82 km van bron tot monding
Rotweinwanderweg: 35 km van Altenahr naar Bad Bodendorf
Wij wandelden van Altenahr naar Bad Neuenahr met als schakelpunt Walporzheim:
28 km over de Ahrsteig (14 km → Walporzheim → 14 km)
27 km over de Ahrtalweg (14 km → Walporzheim → 13 km)
26 km over de Rotweinwanderweg (17,5 km → Walporzheim → 12,5 km)
BEWEGWIJZERING: Ahrsteig: rode AS op witte achtergrond
Ahrtalweg: zwarte A op witte achtergrond
Rotweinwanderweg: rode wijndruiventros op witte achtergrond
MOEILIJKHEIDSGRAAD: Ahrsteig: middelmatig tot zwaar (bergachtig, soms trapzekerheid vereist)
Ahrtalweg: gemakkelijk tot middelmatig (valleiwandeling)
Rotweinwanderweg: middelmatig (heuvelachtig)
INFO: www.ahrsteig.de; www.rotweinwanderweg.de;
www.outdooractive.com/de/fernwanderweg/eifel/ahrtalweg-a-gesamtverlauf/4082106
STREEKINFO: www.ahrtal.de
LOGIES: Wij overnachten in het Enjoy hotel Lochmühle in het wijndorp Mayschoß met trein- en bushalte op 5’ wandelen (www.enjoyhotels.nl)